Ανθολόγιο 5

Arthur Rimbaud - Δημοκρατία

Η σημαία τραβάει στο βρώμικο τοπίο, και η διάλεκτός μας πνίγει το ταμπούρλο.
Στα κέντρα θα τροφοδοτήσουμε την πιο κυνική πορνεία. Θα σφάξουμε τις λογικές ανταρσίες.
Στις πιπεράτες και μουσκεμένες χώρες! - στην υπηρεσία των πιιο τερατωδών βιομηχανικών ή στρατιωτικών εκμεταλλεύσεων.
Καλή αντάμωση εδώ, οπουδήποτε. Νεοσύλλεκτοι με καλή θέληση, θα έχουμε την άγρια φιλοσοφία, αμαθείς για την επιστήμη, διεφθαρμένοι για την άνεση, ο ψόφος για τον κόσμο που προχωράει. Αυτή είναι η αληθινή πορεία. Εμπρός δρόμο.

Μουσικές επιλογές

Μερικές από τις καλύτερες μουσικές που είχα την τύχη να ακούσω μέσα στο 2006. Μπορείτε να το πείτε και αλλιώς ως τα καλύτερα του 2006, πάντα σύμφωνα με τη δική μου κρίση.

Η σειρά είναι τυχαία. Ούτε αλφαβητική, ούτε αξιολογική. Όπως τα έχω στη δισκοθήκη μου, έτσι ακριβώς τα παρουσιάζω.

1) Skye – Mind How You Go

Η καταπληκτική προηγούμενη φωνή των Morcheeba έκανε έναν πολύ αισθαντικό δίσκο, ο οποίος με ταξίδεψε σε απέραντους, χρυσαφένιους σιτοβολώνες με μια όμως urban διάθεση.

www.skyewebsite.com

2) Placebo – Meds

Κοίτα να δεις που αυτοί θα γίνουν από τα groups που θα μείνουν στη μουσική ιστορία και γιατί όμορφες μελωδίες γράφουν αλλά και γιατί όντως πουλάνε. Με το ομώνυμο και Song To Say Goodbye πιάνουν τα καλά παλιά στάνταρτς των hits. Έκπληξη η συμμετοχή του Michael Stipe σε ένα πολύ καλό τραγούδι (Broken Promise).

www.placeboworld.com

3) Sonic Youth – The Destroyed Room (b-sides & rarities)

Δώρο φίλου που δεν ήξερε τίποτα για το ποιοι είναι οι Sonic Youth, και τηλεφώνησε άλλο φίλο για να του ζητήσει τη συμβουλή του. Κοινώς μπάχαλο. Όπως ακριβώς είναι κι αυτός ο δίσκος. Σπάνιες ηχογραφήσεις από το 1994 έως το 2003. Ατελείωτα fuzz, σφιχτά riffs και αυτήν την παντοτινή αίσθηση που σου αφήνουν οι Sonic Youth, ότι ακούς τους επιτυχημένους φίλους σου της διπλανής πόρτας.

www.sonicyouth.com

4) Yeah Yeah Yeahs – Show Your Bones

Phenomena οι τύποι. Βίτσιο, καπρίτσιο μελωδία και πούρο rock ‘n’ roll. Έζησα πολύ έντονα τις στιγμές ακρόασης του δίσκου (όπως και τώρα).

www.yeahyeahyeahs.com

5) The Raconteurs – Broken Boy Soldier

To mega-group των Jack White και Brendan Benson. Εδώ αυτοί οι καλλιτέχνες, κατά την ταπεινή μου άποψη, απελευθερώνονται από τα δεσμά της επιτυχίας. Γιατί; Μα γιατί πολύ απλά την είχανε σίγουρη. Με το Steady As She Goes χορέψαμε αρκετά.

www.theraconteurs.com

6) Nouvelle Vague – Bande A’ Part

Η διασκευή, της διασκευής, ω διασκευή. Στάζουν όμως τέτοια γλύκα…Για εκείνα τα γλυκά απομεσήμερα.

www.nouvellesvagues.com

7) The Flaming Lips – At War With The Mystics

Απλά καταπληκτικό και με πολύ ωραίο artwork. Προχώρησαν τη δουλειά τους πολλά βήματα μπροστά.

“You think you’re radical, But you’re not so radical, In fact you’re fanatical”

www.flaminglips.com

8) Laurent Garnier – Retrospective

Ο πρωτεργάτης της γαλλικής ηλεκτρονικής σκηνής και εκ των πρωταγωνιστών της F Communications, μαζεύει διάφορες εκτελέσεις κομματιών του σε μια, όντως, γεμάτη και αντιπροσωπευτική συλλογή. Η up διάθεση είναι διάχυτη σε όλο το εγχείρημα.

www.fcom.fr

9) Yo La Tengo – I Am Not Afraid Of You And I Will beat Your Ass

Τυχερή η Matador που έχει πιθανόν το καλύτερο group στον κόσμο. Υπερφίαλη δήλωση αλλά τι να πει κανείς γι΄αυτούς. Κάθε δίσκος και ένα μικρό διαμάντι. Κάθε τραγούδι και μια περιπλάνηση. Κάθε στίχος και τσουπ τη μια η καθημερινότητα και την άλλη η φαντασία. Υπομονή σε όλα τα άλλα groups. Κάποια στιγμή κύριοι, εάν σας αξιώσει το Υπέρτατο Ον, μπορεί να γράψετε τραγούδια σαν αυτούς. Προς το παρόν ακούτε.

www.yolatengo.com

10) Faithless – To All New Arrivals

Έκανε την εμφάνισή του στο τέλος της χρονιάς και τελικά δεν έκανε την έκπληξη. Μάλλον μια από τα ίδια. Τότε θα μου πείτε γιατί είναι στη λίστα; Πρώτον η λίστα είναι δική μου και την κάνω ότι θέλω και δεύτερον είναι οι Faithless.

www.faithless.co.uk

11) Arctic Monkeys – Whatever People Say I Am, That’s What I’m Not

Κλείνω αυτή τη λίστα με το group που πιθανόν να δείτε τις περισσότερες φορές να κατοικοεδρεύει στις πρώτες θέσεις των διαφόρων lists των περιοδικών για το 2006. Πάταγος φίλοι μου το ντεμπούτο τους με ολοκληρωμένη δουλειά. Χαμός. Αλλά κι αυτοί οι μπαγάσηδες γράφουν κάτι ωραία τραγουδάκια που και το attitude το έχουν αλλά έχουν κι αυτό που κανείς δεν μπορεί να το ορίσει. Αυτό που όλοι διαισθάνονται ως χάρισμα αλλά κανείς δεν βγήκε να πει ότι το λένε έτσι και μπορείτε να το αποκτήσετε έτσι.

www.arcticmonkeys.com

Κλείνοντας το post να ενημερώσω ότι το αρχαιότερο κατάστημα δίσκων στον κόσμο βρίσκεται μπροστά στο φάσμα του κλεισίματος. Το μέλλον του ιστορικού δισκάδικου Spillers Records, το οποίο βρίσκεται στην Queen’s Arcade στο κέντρο του Cardiff από το 1894 απειλείται από τους ιδιοκτήτες του οικίματος οι οποίο ζητήσανε υπέρογκη αύξηση ενοικίου με μοναδικό σκοπό την μέγιστη εκμετάλλευση του ακινήτου.

Καταγράψτε την συμπαράστασή σας στο www.ipetitions.com/petition/spillersrecords/

Πολιτική οικολογία

Ο φιλόσοφος και πρωτοπόρος στοχαστής της πολιτικής οικολογίας, ο 83χρονος σήμερα Αντρέ Γκορζ έδωσε στο περιοδικό «Le Nouvel Observateur” τη συνέντευξη που ακολουθεί. (ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑΡΙΟ ΙΔΕΩΝ, Θανάσης Γιαλκέτσης, εφ “ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ”, 21/1/07)

- Εσείς που ήσασταν “οικολόγος» πριν επινοηθεί ο όρος, πώς θα ορίζατε την οικολογία;

«Από όλους τους ορισμούς θα προτιμούσα τον λιγότερο επιστημονικό, εκείνον που βρίσκεται στις απαρχές του οικολογικού κινήματος και που λέει ότι οικολογία είναι η φροντίδα για το περιβάλλον ζωής ως καθοριστικό παράγοντα της ποιότητας ζωής και της ποιότητας ενός πολιτισμού. Οι πρώτες μεγάλες εκδηλώσεις αυτής της φροντίδας αναπτύχθηκαν στη Βόρεια Αμερική, έπειτα στην Ιαπωνία, μετά στη Γερμανία, από όπου κέρδισαν και την υπόλοιπη Ευρώπη. Αυτές οι εκδηλώσεις πήραν τη μορφή κινημάτων διαμαρτυρίας – που συχνά κατεστάλησαν βίαια – ενάντια στον σφετερισμό του δημόσιου χώρου από τις μεγάλες βιομηχανίες, τα αεροδρόμια, τους αυτοκινητόδρομους, που έρχονταν να ανατρέψουν, να μπετονοποιήσουν, να ρυπάνουν και να καταστήσουν τεχνητό το λιγοστό “φυσικό” περιβάλλον που απέμενε. Η αντίσταση των κατοίκων σε αυτή την εισβολή στο περιβάλλον ζωής τους δεν ήταν μια απλή «υπεράσπιση της φύσης». Ήταν πάλη ενάντια στην κυριαρχία. Ενάντια στην καταστροφή ενός κοινού αγαθού από ιδιωτικές δυνάμεις υποστηριζόμενες από το κράτος, οι οποίες αρνούνταν το δικαίωμα των τοπικών πληθυσμών να επιλέγουν το δικό τους τρόπο για να συμβιώνουν, να παράγουν και να καταναλώνουν.

- Το 1972 γράφατε: “Η οικολογία είναι μια επιστήμη βαθιά αντικαπιταλιστική και ανατρεπτική”. Το ίδιο πιστεύετε και σήμερα;

«Η πολιτική οικολογία δεν μπορεί να είναι κάτι άλλο. Γεννήθηκε το 1972 ακριβώς, μετά από μιαν έκθεση βρετανών επιστημόνων «”Blueprint for Survival”) και μιαν έκθεση που συντάχθηκε από τη Λέσχη της Ρώμης. Αυτή υπογράμμιζε την επείγουσα αναγκαιότητα μιας ρήξης με τον βιομηχανισμό και με αυτή τη θρησκεία της ανάπτυξης που είναι σύμφυτη με τον καπιταλισμό. Στο εξαιρετικό βιβλίο «Η βιώσιμη ανάπτυξη», που δημοσίευσαν οι Ντομινίκ Μπουρζ και Ζιλ-Λοράν Ραισάκ, διαβάζουμε φράσεις όπως αυτή: “Το εύρος της περιβαλλοντικής μεταβολής καθώς και η εξάντληση των πόρων επιβάλλουν έναν γρήγορο και ριζικό μετασχηματισμό των τρόπων παραγωγής και κατανάλωσης αλλά και της κοινωνικής μας οργάνωσης”. Επιβάλλουν μια δραστική μείωση της υλικής παραγωγής και κατανάλωσης. Όπως σημειώνουν όμως οι συγγραφείς του βιβλίου, “η δημιουργία αξίας, όρος του δυναμισμού των κοινωνιών μας, συνδέεται υποχρεωτικά με την αύξηση των ροών ενέργειας και πρώτων υλών”. Δεν μπορούμε να έχουμε έναν καπιταλισμό χωρίς ανάπτυξη. Δεν μπορούμε να θέλουμε τη μείωση των ροών υλικών εμπορευμάτων χωρίς να θέλουμε μιαν οικονομία ριζικά διαφορετική από την παρούσα, μιαν οικονομία στην οποία ο πρωταρχικός σκοπός δεν θα είναι το κέδρος και στην οποία ο πλούτος δεν θα εκφράζεται ούτε θα μετριέται με χρηματικούς όρους. Εκείνοι, όπως ο Σέρζ Λατούς, που ζητούν τη μείωση της ανάπτυξης δεν θέλουν ούτε τη λιτότητα ούτε τη φτώχεια. Θέλουν πάνω απ’ όλα να έρθουν σε ρήξη με τον οικονομισμό, να τραβήξουν την προσοχή μας στο γεγονός ότι στη βάση κάθε κοινωνίας, κάθε οικονομίας, υπάρχει μια μη οικονομία, που αποτελείται από πλούτη τα οποία δεν είναι ανταλλάξιμα, από δώρα χωρίς ανταπόδοση, από ανιδιοτελείς προσφορές, από κοινά αγαθά»

- Η οικολογία είναι κατά τη γνώμη σας φορέας ηθικής;

«Αυτό υποστήριζε ο Χανς Γιόνας όταν έγραφε – υπεραπλουστεύω τις θέσεις του – ότι δεν έχουμε το δικαίωμα να υποθηκεύουμε τη ζωή των μελλοντικών γενεών υπηρετώντας το δικό μας βραχυπρόθεσμα συμφέρον. Δεν μου αρέσει η καντιανή προσέγγιση του Γιόνας. Αυτός επικαλείται το αίσθημα ευθύνης του καθένα μας, ατομικά. Εγώ δεν βλέπω όμως το πώς οι ατομικές επιλογές θα αλλάξουν «γρήγορα και ριζικά» το μοντέλο παραγωγής και κατανάλωσης. Αυτό το μοντέλο άλλωστε έχει σχεδιαστεί και επιβληθεί ακριβώς για να επεκτείνει την κυριαρχία του κεφαλαίου πάνω στις ανάγκες, τις επιθυμίες, τις σκέψεις, τις προτιμήσεις του καθένα και για να μας κάνει να αγοράζουμε, να καταναλώνουμε, να επιδιώκουμε αυτό που συμφέρει στον καπιταλισμό να παράγει. Πάει πολύς καιρός από τότε που η παραγωγή του αναγκαίου και του ωφέλιμου έπαψε να είναι κινητήρια δύναμη της ανάπτυξης. Οι ανάγκες είναι περιορισμένες, οι επιθυμίες και οι φαντασιώσεις δεν είναι. Πρώτα στη δεκαετία του 1920 και έπειτα στη δεκαετία του 1950, η ανάγκη που είχε η βιομηχανία να παράγει περισσότερο ξεπέρασε την ανάγκη των ανθρώπων να καταναλώνουν περισσότερο και υποκίνησε την ανάπτυξη μιας παιδαγωγικής – το μάρκετινγκ, η διαφήμιση – που δημιουργεί νέες ανάγκες στο πνεύμα των ανθρώπων και τους κάνει να αυξάνουν την κατανάλωσή τους. Οι καταναλωτές και η παραγωγή πρέπει να τεθούν στην υπηρεσία του κεφαλαίου και όχι το αντίστροφο. Ο δεσμός ανάμεσα στη δημιουργία αξίας και στη δημιουργία πλούτου διερράγη. Δεν αναγνωρίζεται ως πλούτος παρά μόνον αυτό που μπορεί να εκφραστεί και να μετρηθεί σε χρήμα. Τα κοινά αγαθά προφανώς δεν ανήκουν σε αυτή την κατηγορία. Οι συλλογικές υπηρεσίες πρέπει να καταργηθούν στο βαθμό που φρενάρουν ή εμποδίζουν την αύξηση της ατομικής κατανάλωσης

Βλέπετε λοιπόν ότι μια ηθική της ευθύνης προϋποθέτει πολλά πράγματα. Προϋποθέτει μια ριζική κριτική των ύπουλων μορφών κυριαρχίας που ασκούνται πάνω μας και μας εμποδίζουν να συγκροτηθούμε σε συλλογικό υποκείμενο που ενώνεται από μια κοινή άρνηση και μια κοινή δράση (…)»

Ιδεολογική οκνηρία

Όταν ψάχνεις βρίσκεις πολύ ωραία κείμενα. Ένα πολύ καλό άρθρο που αναφέρεται στην επίθεση της ΝΔ στο ΣΥΝ αλλά και στη λάθος αντίληψη πολλών στελεχών του χώρου για τη σχέση αριστεράς και βίας.
Έχω την εντύπωση ότι η Αριστερά δεν έχει κλείσει ποτέ το θέμα της ένοπλης πάλης. Και έτσι ξαναμπαίνουμε σε μια συζήτηση που θα έπρεπε να έχει τελειώσει από την εποχή των Ερυθρών Ταξιαρχιών.
Το άρθρο θα το βρείτε εδώ.

Φιλεργατική στροφή

Στο κυριακάτικο φύλλο της Ημερησίας παρουσιάστηκε ένα άρθρο το οποίο υποστήριζε ότι ήρθε η ώρα για πιο φιλεργατικές πολιτικές από όλες τις κυβερνήσεις του Δυτικού κόσμου. Ώς παράδειγμα ανέφερε την αύξηση του κατώτερου μισθού του αμερικανού εργαζομένου μετά από περίπου 10 χρόνια. Αναζητώντας στο Διαδίκτυο περισσότερα, έπεσα σε ένα άρθρο του Στέφεν Ρότς με τίτλο "Φιλεργατική στροφή". Ο αρθρογράφος υποστηρίζει ότι υπάρχει μία τάση μείωσης της συσσώρευσης κεφαλαίου και αναδιανομής της υπεραξίας στα μη προνομιούχα στρώματα του εργαζόμενου κόσμου. Αυτό όμως που είναι σημαντικό στο άρθρο είναι η διαπίστωση ότι οι εργαζόμενοι κατανοώντας την αδυναμία των συνδικαλιστών τους εκπροσώπων να πιέσουν τις κυβερνήσεις προς μεταρρυθμίσεις υπέρ των πολλών, αποτείνονται πλέον στους πολιτικούς τους εκπροσώπους. Η ύπαρξη άλλωστε μειωμένης διαπραγματευτικής ικανότητας για τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα (λόγω της χαμηλής εώς μηδενικής συμμετοχής σε σωματεία) ενισχύει ακόμη περισσότερο την παραπάνω άποψη. Μιλάμε πλέον δηλαδή για πολιτική σύγκρουση και όχι συνδικαλιστική.
Ανανέωση: Άρθρο με αντίστοιχο θέμα υπάρχει και στο site του Monthly Review.

Στην Ελλάδα η σημερινή κυβέρνηση της ΝΔ, χωρίς στοχευμένη κατεύθυνση, εφαρμόζει με τη μέθοδο του copy-paste, μοντέλο ανάπτυξης και εφαρμογής πολιτικών ήδη παρωχημένο. Αυτό, σε μια Ευρώπη των 25, σημαίνει την πτώση της χώρας σε όλες τις λίστες με τους δείκτες που αναφέρονται σε οικονομικά ή κοινωνικά μεγέθη. Επίσης επιτίθεται στον κόσμο της εργασίας με αποκοπή εργασιακών δικαιωμάτων, χωρίς ταυτόχρονα να δημιουργεί ευνοϊκό περιβάλλον για τις επιχειρήσεις. Δηλαδή η πολιτική της κάνει μια τρύπα στο νερό.

Από την άλλη το ΠΑΣΟΚ εγκλωβισμένο ανάμεσα στις πρακτικές του ως κυβέρνηση τα προηγούμενα χρόνια και την προσπάθεια για ανασυγκρότηση και της πολιτικής του ταυτότητας αλλά και της οργανωτικής του δομής, παρουσιάζεται όλο και πιο αδύναμο για να πραγματοποιήσει αξιόπιστη αντιπολίτευση προς τη ΝΔ. Το μόνο ενθαρυντικό σημείο κατά την άποψη μου είναι οι προσπάθειες κοινής αντιπολιτευτικής δράσης εντός Κοινοβουλίου με τον ΣΥΝ. Η τελευταία άλλωστε πρόταση του Παπανδρέου που αφορά τις πολιτικές και δημοκρατικές ελευθερίες πρέπει να αναγνωριστεί ότι χρησιμοποιεί σκέψεις και θέσεις της Ανανεωτικής Αριστεράς οι οποίες εκφράστηκαν τουλάχιστον 20 χρόνια πριν.

Το ΚΚΕ παρωχημένο και αρτηριοσκληρωτικό, αναλώνεται σε μια συντηρητική πολιτικολογία και σε έναν άκρατο καταγγελτικό λόγο. Αυτό έχει ως άμεσο αποτέλεσμα, το "πρωτοπόρο κόμμα της εργατικής τάξης" να μην εκφράζει καθόλου τον κόσμο της εργασίας και να ζει την ουτοπία του κομμουνισμού μέσα στον Περισσό.

Αυτό όμως που εμένα με ενδιαφέρει είναι κατά πόσο είναι ζωντανές οι ιδέες και τα πολιτικά οχήματα της ανανεωτικής, μεταρρυθμιστικής Αριστεράς. Κατά πόσο δηλαδή είναι αναγκαίες σήμερα οι απόψεις για τον προοδευτικό εκσυγχρονισμό, για τον ευρωπαϊκό φεντεραλισμό, για τον δημοκρατικό προγραμματισμό, για τον μεταρρυθμιστικό ρόλο γενικά της Αριστεράς. Ο ΣΥΝ ως το όχημα της ανανεωτικής αριστεράς τα τελευταία χρόνια έπαιξε το ρόλο του στη διαμόρφωση μιας τάσης στην κοινωνία που έχει να κάνει με τον εκσυγχρονισμό της. Και δεν αναφέρομαι στον εκσυγχρονισμό των κυβερνήσεων Σημίτη, αλλά στη δημιουργία προοπτικών που έχουν να κάνουν με την αειφόρο ανάπτυξη της χώρας, με την υπεράσπιση των ατομικών ελευθεριών, με τη μείωση της διαφθοράς στις δημόσιες υπηρεσίες αλλά και σε ένα άλλο μοντέλο ανάπτυξης της οικονομίας. Τα τελευταία χρόνια φαίνεται ότι αυτό το όχημα χάνει λάδια. Καταγγελτικός λόγος, απουσία συγκεκριμένου κυβερνητικού προγράμματος, εγκλωβισμός σε παραμάγαζα, "συνδικαλιστικοποίηση" του πολιτικού σχηματισμού, αντικαπιταλιστική διάθεση χωρίς προτάσεις αλλά και επαναφορά του θολού οράματος της αταξικής κοινωνίας. Δέχεται χωρίς κριτική τις απόψεις των συνδικαλιστών (κυρίως του δημοσίου) με άμεσο αποτέλεσμα τις περισσότερες φορές να εμφανίζεται μόνο ως υπερασπιστής των δικαιωμάτων των εργαζομένων, και χωρίς να εκφράζει συγκεκριμένο πολιτικό σχέδιο για τη χώρα. Αυτό είναι γεγονός ότι σε κοινωνικές συνθήκες οι οποίες χαρακτηρίζονται από έντονες αντιθέσεις, μπορεί να φέρει πρόσκαιρα εκλογικά μόνο αποτελέσματα. Δεν μπορεί έτσι να δώσει προοπτική ούτε στην υπόθεση της Αριστεράς αλλά ούτε και η Αριστερά να είναι μια χρήσιμη δύναμη για τη χώρα. Με την απουσία πολιτικού λόγου από μεριάς ΠΑΣΟΚ δημιουργείται ένα σημαντικός χώρος επαφής και επικοινωνίας για την ανανεωτική αριστερά. Είναι ικανή να πραγματοποιήσει κάτι τέτοιο, χωρίς να μπει βέβαια στη λογική προεκλογικών συνεργασιών με το ΠΑΣΟΚ; Έτσι όπως είναι τα πράγματα δομημένα πιστεύω πως όχι. Αυτό που μένει η δημιουργία κοινωνικών πλατφορμών διαλόγου ανάμεσα σε όμορους χώρους της αριστεράς προς την ενδυνάμωση του μεταρρυθμιστικού λόγου.

Φιλοσοφικό ποδόσφαιρο

Οι Monty Python έχουν ένα καταπληκτικό σκετς όπου διαδραματίζεται ποδοσφαιρικός αγώνας μεταξύ Ελλήνων και Γερμανών φιλοσόφων. Η έκπληξη στη γερμανική ενδεκάδα είναι ο Μπεκενμπάουερ, ενώ διαιτητής είναι ο Κομφούκιος με βοηθούς τους Αυγουστίνο και Ακινάτη. Αναπληρωματικός του Βιτγκενστάιν είναι ο Καρλ Μαρξ. Όλο το βίντεο υπάρχει εδώ.

Να αναφέρω δε ότι την παρούσα πληροφορία την άντλησα από το πολύ καλό περιοδικό φιλοσοφίας Cogito.

ΌΧΙ στην αναθεώρηση του άρθρου 24 του Συντάγματος

Εκδήλωση και συνέντευξη Τύπου

Οι Οικολογικές –Περιβαλλοντικές Οργανώσεις Θεσσαλονίκης διοργανώνουν εκδήλωση κατά της αναθεώρησης του Συντάγματος, που αποδυναμώνει την προστασία των δασών της χώρας, τη Δευτέρα 15.1.07, 7.30 μ.μ. στο αμφιθέατρο του Δικηγορικού Συλλόγου (Τσιμισκή & Βύρωνος -Διαγώνιος).

Στην εκδήλωση θα συμμετέχουν με εισηγήσεις:

• Ζάγκας Θεοχάρης, αν. καθηγητής τμ. Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος ΑΠΘ, πρόεδρος της Ελληνικής Δασολογικής Εταιρείας
• Καρτέρης Μιχάλης, καθηγητής τμ. Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος ΑΠΘ, εργ. Δασικής διαχειριστικής και Τηλεπισκόπισης
• Παπαγιάννης Ιωάννης, νομικός, π. Νομικός Σύμβουλος του Κράτους
• Τρεμόπουλος Μιχάλης, νομαρχιακός σύμβουλος Θεσσαλονίκης, νομικός, κοινωνικός οικολόγος Μ.Α.
• Φασούλας Φώτης, Δασολόγος, Γ. Γραμματέας ΓΕΩΤ.Ε.Ε., πρόεδρος Πανελλήνιας Ένωσης Δασολόγων Ελεύθερων Επαγγελματιών

Το μεσημέρι της Δευτέρας 15.1.07, στις 12, οι ίδιοι θα δώσουν συνέντευξη Τύπου στην αίθουσα του Νομαρχιακού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης (Βασ. Όλγας 198), όπου θα παρουσιαστούν οι θέσεις των δασολόγων, των νομικών και των φορέων, που συντονίζονται ήδη σε πανελλαδικό επίπεδο.

Γιατί είμαστε αντίθετοι στην αναθεώρηση:

Εκατοντάδες φορείς και οργανώσεις είναι ριζικά αντίθετοι στη νέα, μέσα σε 5 χρόνια, αναθεώρηση των άρθρων 24 και 117 του Συντάγματος, η οποία αποσκοπεί στην κατάργηση της προστασίας των δασικών εκτάσεων και των δασών που αποψιλώθηκαν πριν το 1975, όπως και στην αναθεώρηση του άρθρου 100, που αφορά στην κατάργηση του συνταγματικού ελέγχου, ασκούμενου κυρίως από το θετικό σε περιβαλλοντικά θέματα Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) και στην καθιέρωση Ειδικού Συνταγματικού Δικαστηρίου, εξαρτημένου από την πολιτική εξουσία.

Με την προτεινόμενη αναθεώρηση αίρεται η συνταγματική προστασία περίπου 40 εκατομμυρίων στρεμμάτων δασικών εκτάσεων και περιορίζεται δραματικά το ποσοστό των προστατευόμενων δασών. Η άρση της προστασίας έχει ως συνέπεια την οικοπεδοποίηση καθώς, με τον αποχαρακτηρισμό δασών και δασικών εκτάσεων, δεν ισχύει πλέον το τεκμήριο κυριότητας του Δημοσίου και, επομένως, οι δασικοί χώροι περνούν στον έλεγχο μικρών και μεγάλων ιδιωτικών συμφερόντων.

Δηλώνουμε αποφασισμένοι να αντισταθούμε με κάθε μέσον στην επαπειλούμενη καταστροφή του περιβάλλοντος στη χώρα μας καθώς έχουν εξαντληθεί τα όρια αντοχής της φύσης και διακυβεύεται η επιβίωση του πλανήτη. Είμαστε αντίθετοι σε κάθε πρόταση τροποποίησης του άρθρου 24, ανεξαρτήτως περιεχομένου, καθώς αυτή παρέχει τη δυνατότητα να αναθεωρηθεί το άρθρο 24 με απλή πλειοψηφία 151 βουλευτών στην επόμενη Βουλή.

Στις 17 Ιανουαρίου, το θέμα συζητείται στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής. Η συγκέντρωση υπογραφών βρίσκεται πανελλαδικά σε εξέλιξη και ετοιμάζονται και άλλες πρωτοβουλίες.

ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Εθελοντική Εργασία Θεσσαλονίκης, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Ένωση Πολιτών Θεσσαλονίκης για το Περιβάλλον και τον Πολιτισμό, Εταιρία Νομικών Περιβάλλοντος, Κίνηση Πολιτών για την Προστασία του Περιβάλλοντος των Οικισμών του Ενιαίου Δήμου Χορτιάτη, Κίνηση Πολιτών Χορτιάτη, Οικολογία - Αλληλεγγύη, Οικολογική Κίνηση Δήμου Χορτιάτη, Οικολογική Κίνηση Θερμαϊκού, Οικολογική Κίνηση Θεσσαλονίκης, «Οικοτοπία» Σύλλογος Κατοίκων Κοινότητας Πεύκων Θεσσαλονίκης «Οικο-όραμα»

Περί άρτου και λοιπών δαιμονίων...

Μεγάλη συζήτηση γίνεται τον τελευταίο καιρό για το νέο νομοσχέδιο που θα καταθέσει η κυβέρνηση γύρω από παραγωγή και διάθεση άρτου. Επειδή το θέμα δημιουργεί εύκολα ροπή προς τον λαϊκισμό, ας μου επιτραπεί να εκφράσω μερικές σκέψεις για το συγκεκριμένο ζήτημα.
Το Υπουργείο Ανάπτυξης έκανε μια προσπάθεια εκσυγχρονισμού της αρτοποιητικής νομοθεσίας και συνάμα ενσωμάτωσης των οδηγιών της ΕΕ που έχουν σχέση με τη διάθεση άρτου στους καταναλωτές. Μια προσπάθεια βέβαια που ποτέ δεν είχε ως στόχο τον θρυλούμενο εκσυγχρονισμό αλλά είχε κατά κύριο λόγο στόχο την εκπλήρωση γραμματίων και προς ορισμένους αρτοβιομήχανους και τον ΣΕΣΜΕ αλλά κυρίως προς την συντεχνία των αρτοποιών. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την δημιουργία ενός σχεδίου νόμου με το οποίο δεν είναι κανένας ευχαριστημένος.
Το Υπουργείο είναι γεγονός ότι δεν έχει συγκεκριμένη πολιτική για το θέμα. Κοιτάζοντας και το πολιτικό κόστος αλλά και την προσπάθεια σύμπλευσης με την ευρωπαϊκή νομοθεσία προσπάθησε να μοιράσει στα δύο την πίτα. Το μόνο που κατάφερε βέβαια ήταν ότι ο ήδη ανενημέρωτος και μπερδεμένος καταναλωτής να γίνει ακόμη πιο δύσπιστος και κακεντρεχής απέναντι και στους αρτοποιούς (ιδιαίτερα στην αρτοβιομηχανία) και στο ίδιο το ψωμί.
Επειδή η παραπλάνηση είναι εύκολη αλλά καθόλου θεμιτή, ας βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους.
Το ψωμί από κατεψυγμένη ζύμη δεν χρειάζεται συντηρητικά. Και αυτό γιατί η κατάψυξη είναι από μόνη της μια τεχνική συντήρησης. Το να προστεθούν συντηρητικά σημαίνει αύξηση του κόστους παραγωγής και αντίδραση στην τάση της εποχής μας, η οποία οδηγεί σε προϊόντα με λιγότερα ή και καθόλου συντηρητικά. Και στα δύο οι παραγωγοί φυσικά και είναι αντίθετοι. Ούτε το κόστος πρώτων υλών θέλουν να αυξήσουν και φυσικά ούτε να έρθουν αντιμέτωποι με την σύγχρονη τάση στα τρόφιμα. Άλλωστε για αυτούς που ασχολούνται με την αρτοποίηση είναι γνωστό ότι υπάρχουν και άλλες τεχνικές συντήρησης που δεν έχουν σχέση με την προσθήκη χημικών ή με τη χρήση κατάψυξης (ενδεικτικά αναφέρω τις τεχνικές παστερίωσης, την χρήση ενζύμων, τη μείωση της ενεργότητας νερού, την χρήση τροποποιημένης ατμόσφαιρας κ.α.).
Η συντεχνία επίσης κόπτεται για την χρήση των χημικών βελτιωτικών. Να θυμίσω ότι αυτή τη στιγμή η μεγάλη πλειοψηφία των αρτοποιών, βιοτεχνών και μη, χρησιμοποιεί βελτιωτικά για την παραγωγή του ψωμιού. Το να κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλό μας είναι εξίσου αρνητικό με το να κραυγάζουμε προς κάθε κατεύθυνση για την «κακή» αρτοβιομηχανία. Τα βελτιωτικά είναι καθορισμένα από το Κώδικα τροφίμων και ποτών και αυστηρώς ελεγμένα για την χρήση τους. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η αρτοποίηση είναι μια αμιγώς χημική διαδικασία. Ως εκ τούτου και λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ελλάδα στερείται καλών σιταριών για αρτοποίηση, θεωρείται αντικειμενικά δύσκολο να παραχθεί ψωμί ποιότητας (με όλα τα χαρακτηριστικά τα οποία ορίζουν ένα ποιοτικό ψωμί), χωρίς την προσθήκη βελτιωτικών. Άλλωστε η προσθήκη ξεκινάει από τους μύλους (κιτρικό οξύ, αμυλάσες, ασκορβικό οξύ κ.α.). Και αυτό γιατί λόγω υψηλής κατανάλωσης αλεύρου, οι μύλοι οδηγούνται στην εισαγωγή σιταριών με διαφορετικά χαρακτηριστικά μεταξύ τους. Για να ισοσταθμιστούν αυτά τα χαρακτηριστικά οδηγούμαστε αναγκαστικά στην προσθήκη βελτιωτικών ουσιών. Οι φούρνοι που δεν χρησιμοποιούν βελτιωτικά δεν παρέχουν στους καταναλωτές τους σταθερό ποιοτικά ψωμί.
Η ερώτηση που ταλανίζει τους καταναλωτές και φυσικά όλο τον επιστημονικό κόσμο που ασχολείται με το ψωμί είναι τι εννοούμε όταν λέμε φρέσκο ψωμί. Είναι φρέσκο το ψωμί που παράχθηκε στις 6 το πρωί και αγοράστηκε από έναν εργαζόμενο στις 5 το απόγευμα, όταν και γύρισε στο σπίτι του; Είναι φρέσκο το ψωμί που πουλιέται από τα υπάρχοντα πρατήρια άρτου, με τις συγκεκριμένες κακές συνθήκες διατήρησης που υπάρχουν στην πλειοψηφία τους, καθόλη τη διάρκεια της μέρας και αφού έχουν παραχθεί από πολύ νωρίς από τον εκάστοτε φούρνο; Είναι φρέσκο το ψωμί το οποίο διατηρείται από πολλούς φούρνους μέσα σε χάρτινα σακιά αλεύρου ή σε μη ελεγχόμενους σε σχέση με τη θερμοκρασία χώρους; Κατά την ταπεινή μου άποψη όχι. Το φρέσκο ψωμί πρέπει να έχει όλα τα χαρακτηριστικά ενός φρεσκοψημένου ψωμιού. Δηλαδή τραγανιστή κόρα, αφράτη ψύχα, δομή που δεν τρίβεται κατά το κόψιμο, δυνατό και ελκυστικό άρωμα, «γεμάτη» γεύση.
Τι είναι ποιοτικό ψωμί; Ας πάρουμε τον ορισμό της ποιότητας που δίνει ο Διεθνής Οργανισμός Τυποποίησης (International Standard Organization –ISO). Η ποιότητα – σύμφωνα με τον ορισμό – αναφέρεται στο σύνολο των ιδιοτήτων και των χαρακτηριστικών ενός προϊόντος τα οποία του προσδίδουν τη δυνατότητα να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του καταναλωτή. Στα τρόφιμα όμως έχουμε κάποιες συγκεκριμένες παραμέτρους που χαρακτηρίζουν την ποιότητα τους. Η ασφάλεια (HACCP), η εμφάνιση και τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά (γεύση, οσμή, δομή κ.α.), η θρεπτική αξία, η νομοθεσία, το κόστος παραγωγής, η προσαρμογή σε νέα προφίλ καταναλωτών (εργαζόμενες μητέρες, νοικοκυριά ενός ατόμου κλπ). Δηλαδή η ποιότητα ενός ψωμιού επηρεάζεται σημαντικά από τις συνθήκες παραγωγής του, από την αισθητική και γευστική ικανοποίηση του καταναλωτή, από την διατηρησιμότητά του, από την εύκολη προμήθεια του. Όλα αυτά τα παρέχουν οι σημερινοί «παραδοσιακοί» φούρνοι (το παραδοσιακοί εντός παρένθεσης διότι οι φούρνοι που ζυμώνουν σύμφωνα με την ελληνική παράδοση είναι ελάχιστοι στην ελληνική επικράτεια); Τηρούν δηλαδή όλες τις συνθήκες υγιεινής; Ενδεικτικά αναφέρω ότι ο ΕΦΕΤ έκανε έκπτωση στους μικρούς φούρνους ώστε να μην εφαρμόζουν το σύστημα HACCP αλλά έναν αμφίβολης ποιότητας, ως προς τον έλεγχο και την ιχνηλασιμότητα, κανονισμό υγιεινής, σε αντίθεση με τις οδηγίες της ΕΕ. Προσφέρουν αισθητική και γευστική ικανοποίηση στον καταναλωτή; Έχουν σταθερή ποιότητα στα προϊόντα τους; Μπορεί ο εργαζόμενος στις 5 το απόγευμα να βρει φρέσκο ψωμί στους φούρνους; Όλες αυτές οι ερωτήσεις για την μεγάλη πλειοψηφία των βιοτεχνών αρτοποιών έχουν αρνητική απάντηση. Κι εδώ την μεγαλύτερη ευθύνη την έχει η ομοσπονδία αρτοποιών. Ευθύνη για την ελλιπή ενημέρωση προς τα μέλη της για βασικούς κανόνες αρτοποίησης. Ευθύνη για την ελλιπή ενημέρωση για τους κανόνες υγιεινής. Ευθύνη για την στενοκεφαλιά και την αρτηριοσκλήρωση που επιδεικνύει η ηγεσία των αρτοποιών απέναντι στις νέες τάσεις – όχι της αγοράς, για να μην χαρακτηρισθώ και ως θιασώτης του άκρατου ανταγωνισμού – αλλά της διάθεσης των καταναλωτών.
Μια άλλη ερώτηση που έχει μέχρι τώρα πολλές απαντήσεις είναι τι είναι το bake off. Το bake off δεν είναι ζέσταμα. Είναι ψήσιμο ή αποπεράτωση ψησίματος. Στην πρώτη περίπτωση έχουμε ζύμη η οποία μπορεί να είναι απλώς μορφοποιημένη ή πλήρως αναπτυγμένη (στοφαρισμένη) σε κατεψυγμένη μορφή. Στη δεύτερη περίπτωση (προψημένα) έχουμε ψωμί με μερική έψηση είτε σε κατεψυγμένη μορφή, είτε σε νωπή μορφή. Τι κερδίζει ο καταναλωτής από την συγκεκριμένη διαδικασία; Α) Φρεσκοψημένο ψωμί με όλα τα χαρακτηριστικά του (άρωμα, γεύση, δομή, ελκυστικότητα κ.α.). Β) Ευκολία στην προμήθειά του. Γ) Μείωση του κόστους πώλησης. Δ) Καμία έκπτωση στη θρεπτική αξία. Το bake off είναι μια καθ’ όλα θεμιτή λύση για ένα μεγάλο κομμάτι των ελλήνων καταναλωτών. Ιδιαίτερα θα αποτελέσει σημαντική επιλογή διατροφής στα αστικά και ημιαστικά κέντρα. Εκεί όπου οι ρυθμοί της καθημερινότητας είναι τόσο γρήγοροι που δεν υπάρχει η δυνατότητα τροφοδοσίας με φρεσκοψημένο ψωμί.
Θα μου πει κάποιος ότι με αυτό τον τρόπο θα κλείσουν οι «παραδοσιακοί» φούρνοι. Όποιος το υποστηρίξει αυτό μάλλον βρίσκεται εκτός πραγματικότητας. Οι καλοί φούρνοι δεν θα κλείσουν. Οι κακοί να κλείσουν. Δεν βλέπω που είναι το κακό. Γιατί να στηρίζουμε την ύπαρξη κάποιων βιοτεχνών αρτοποιών οι οποίοι μόνο κατ’ όνομα ποιούν τον άρτο; Γιατί να μην δοθούν εκείνα τα κίνητρα εκσυγχρονισμού των αρτοποιείων μέσω των ευρωπαϊκών προγραμμάτων; Γιατί να μην προωθηθούν ελληνικά αρτοσκευάσματα προς το εξωτερικό με μια καμπάνια που θα περιλαμβάνει το σύνολο της μεσογειακής διατροφής; Γιατί τόσα χρόνια η παραδοσιακή αρτοποιία δεν προώθησε και δεν ταυτοποίησε ως ελληνικά, συγκεκριμένα προϊόντα (Ενδεικτικά αναφέρω : Ιταλία / Ciabatta, Γαλλία / Μπαγκέτα, Γερμανία / Μαύρα πολύσπορα, Κάιζερ); Γιατί να μην δημιουργηθούν συνεταιρισμοί αρτοποιών ανά γειτονιά ή συνοικία, οι οποίοι θα έχουν αναπτύξει το δικό τους δίκτυο πρατηρίων bake off; Η ευρωπαϊκή εμπειρία – ιδιαίτερα των Γάλλων και των Γερμανών αρτοποιών – είναι πολύ πλούσια και εποικοδομητική για την ελληνική πραγματικότητα. Επίσης η χρήση της τεχνολογίας bake off θα βοηθήσει τους βιοτέχνες αρτοποιούς να απεγκλωβιστούν από την νυχτερινή εργασία.

Μερικές σκέψεις για το Άρθρο 16

α) Οι δομές που επιβάλλουν την ύπαρξη ιδιωτικών ή δημόσιων πανεπιστημίων, νοσοκομείων, γηροκομείων δεν είναι μόνο κοινωνικές αλλά και οικονομικές. Στη σημερινή κοινωνία το οικονομικό κίνητρο είναι τις περισσότερες φορές πολύ πιο δυνατό , από οποιαδήποτε κοινωνική ανάγκη (τα παραδείγματα άλλωστε είναι πολλά).
β) Το Σύνταγμα υπάρχει για να δημιουργεί γενικές αρχές και κανόνες.Δηλαδή απαγορεύσεις, δεσμεύσεις, υποχρεώσεις. Είναι πολιτική επιλογή της κάθε χώρας να έχει εκείνο το Σύνταγμα το οποίο θα εκφράζει τις ανάγκες του τόπου. Με αυτήν την έννοια θεωρώ πολιτική μπαρούφα την έκφραση περί παγκόσμιας πρωτοτυπίας.
γ) Είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι όπως δεν αναβαθμίστηκαν τα δημόσια νοσοκομεία με την λειτουργία των ιδιωτικών έτσι πιθανόν δεν θα αναβαθμιστούν και τα δημόσια πανεπιστήμια. Γιατί άραγε οι υπέρμαχοι της αναθεώρησης του άρθρου 16 πιστεύουν ότι αυτό θα γίνει; Αυτή είναι άλλη μια νομοτελειακή (λενινιστική) άποψη από τους θιασώτες του νεοφιλελευθερισμού.
δ) Διάβασα σχόλια περί της αύξησης της σωματικής περιμέτρου των καθηγητών στα δημόσια πανεπιστήμια. Δλδ στο ιδιωτικό θα έχουμε ή fitness καθηγητές ή κακοπληρωμένους καθηγητές.

Σε μια ευνομούμενη δημοκρατική κοινωνία δεν επιτρέπεται η παιδεία, όπως και υγεία και η κοινωνική πρόνοια να έχουν ταξικό χαρακτήρα. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε τη διακύβευση του δημόσιου χαρακτήρα (προσοχή όχι κρατικού αλλά δημόσιου. Για όσους γνωρίζουν η διαφορά είναι πολύ μεγάλη).
Σύμφωνα με το Σύνταγμα κάθε Έλληνας πολίτης (μηδέ εξαιρουμένου τους μετανάστες, μιας και μιλάμε για πολίτες) δικαιούται να έχει τις ίδιες δυνατότητες πρόσβασης στη γνώση. Αυτό είναι κοινωνική δικαιοσύνη.

Στο άρθρο 16 δεν αναφέρεται πουθενά ότι απαγορεύεται η οικονομική ενίσχυση των ΑΕΙ από ιδιώτες. Άρα η οικονομική δυνατότητα του κάθε ΑΕΙ μπορεί να έχει και ιδιωτικούς πόρους.

Πολύ φοβούμαι ότι η προσπάθεια που γίνεται θα δημιουργήσει ένα στρατό ημιμαθών απασχολήσιμων επιστημόνων, οι οποίοι και θα κατευθύνονται και θα οδηγούνται.

Προσωπικά επιθυμώ την αναθεώρηση του άρθρου 16. Όχι όμως για τους λόγους που πιθανόν πιστεύετε. Άλλα για να διορθωθεί η διφορούμενη δεύτερη πργ: "2. H παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του Kράτους και έχει σκοπό την ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των Eλλήνων, την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης και τη διάπλασή τους σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες." Επίσης είναι σημαντικό ο εκτελεστικός νόμος να δημιουργεί εκείνες τις προϋποθέσεις για πραγματική αυτοτέλεια των ΑΕΙ. Με αυτοαξιολόγηση, αλλά και με ετερο-αξιολόγηση (αδόκιμος όρος).

Το παρόν post προϋπήρξε ως σχόλιο στη συζήτηση που γίνεται στο δείμο του πολίτη.

REACH

Και επειδή είναι πολύ επίκαιρο το γεγονός της ψήφισης του REACH από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προτείνω να δούμε όλοι μαζί την επόμενη εκπομπή του Κούλογλου.
Για το θέμα του REACH θα επανέλθω αργότερα με πλήρη, πιστεύω, στοιχεία.

Ορισμοί (Μέρος β')

Παραθέτω από τη Wikipedia έναν επιστημονικό ορισμό της ύλης, όπως και άλλων εννοιών που έχουν σχέση με τη σύγχρονη Φυσική και Κβαντομηχανική.

Ύλη :Ύλη ονομάζεται ότι υπαρκτό υπάρχει γύρω μας, από τον αέρα που αναπνέουμε, τους κόκκους της σκόνης και τις σταγόνες της βροχής μέχρι τους γιγάντιους αστέρες και τους γαλαξίες. Όλα τα σώματα αποτελούνται από ύλη, μαζί άνθρωποι, ζώα και φυτά. Έτσι ως Ύλη ορίζεται: κάθε ύπαρξη στο Σύμπαν.

Πολύ μικροσκοπικά σωματίδια όπως τα άτομα και ακόμα μικρότερα αυτών συνδιαζόμενα με ποικίλους τρόπους δημιουργούν την αφάνταστη ποικιλία των μορφών της ύλης που χαρακτηρίζει τον κόσμο μας. Η ύλη μπορεί να μετατραπεί σε ενέργεια όπως και αντίστροφα.

Μία σύγχρονη άποψη πάνω στην ύλη τη θεωρεί ως όλες τις επιστημονικώς παρατηρήσιμες οντότητες. Συνήθως, ο ορισμός περιορίζεται σε αυτές τις οντότητες που μελετά η Φυσική.

Ο ορισμός που ακολουθείται εδώ είναι της ύλης ως οποιαδήποτε είναι η μικρότερη, βασικοτέρη οντότητα στη Φυσική. Έτσι, μπορούμε να δούμε την ύλη ως αποτελούμενη από σωματίδια που είναι φερμιόνια και επομένως υπακούν στην Απαγορευτική αρχή του Πάουλι, που αναφέρει ότι δύο φερμιόνια δεν είναι δυνατόν να βρίσκονται στην ίδια κβαντική κατάσταση. Εξαιτίας αυτής της αρχής, τα στοιχειώδη σωματίδια που αποτελούν την ύλη δεν καταλήγουν όλα στην κατάσταση με τη χαμηλότερη ενέργεια και επομένως είναι δυνατόν να υπάρξουν σταθερές δομές από φερμιόνια.

Η Ύλη (Matter) είναι η κοσμική οντότητα που θεμελιακά (δηλ. σε μικροσκοπικό επίπεδο) απαρτίζεται από δύο κατηγορίες σωματιδίων:

τα αδρόνια (hardrons) και τα λεπτόνια (leptons).

Τα αδρόνια επιπλέον χωρίζονται σε βαρυόνια (baryons) και μεσόνια (mesons).

Αντίθετα, η Ακτινοβολία (Radiation) είναι η κοσμική οντότητα που θεμελιακά (δηλ. σε μικροσκοπικό επίπεδο) απαρτίζεται από τα φωτόνια (καθώς επίσης τα γλοιόνια (gluons) και τα ασθενόνια (weak bosons)).

Θεωρούμε ότι οι δύο αυτές οντότητες απαρτίζουν το Σύμπαν.

Ωστόσο τελευταία παρατηρήθηκε η ύπαρξη άλλων δύο κοσμικών οντοτήτων: της Σκοτεινής Ύλης (Dark Matter) και της Σκοτεινής Ακτινοβολίας (Dark energy). Έχουν γίνει διάφορες υποθέσεις για τα σωματίδια που απαρτίζουν αυτές τις νέες οντότητες αλλά ακόμη (2005) δεν υπάρχει οριστικό αποτέλεσμα.

Από στατιστικής άποψης τώρα, τα αδρόνια συμπεριφέρονται ως φερμιόνια (fermions) ενώ τα τα φωτόνια ως μποζόνια (bosons).

Ενέργεια : Kάθε φυσικό σύστημα περιέχει (ή εναλλακτικά αποθηκεύει) μία ποσότητα που ονομάζεται ενέργεια. Πρόκειται περισσότερο για μια λογιστική έννοια, που μας δίνει τη δυνατότητα να προβλέψουμε την εξέλιξη ή την κίνηση ενός συστήματος. Ορίζεται σαν το ποσό του έργου που απαιτείται προκειμένου το σύστημα να πάει από μια αρχική κατάσταση σε μια τελική. Ακριβώς πόση ενέργεια περιέχεται σε ένα σύστημα μπορεί να υπολογιστεί παίρνοντας το άθροισμα ή το ολοκλήρωμα ενός αριθμού ειδικών εξισώσεων (όπως οι εξισώσεις Λαγκράντζ ή οι εξισώσεις Χάμιλτον), καθεμιά από τις οποίες δίνει την ενέργεια που έχει αποθηκευτεί κατά έναν ιδιαίτερο τρόπο. Ανάλογα με τον τρόπο που έχει αποκτηθεί, ανταλλαχθεί ή αποθηκευτεί, μπορούμε να μιλήσουμε για πολλές μορφές ενέργειας:

• Την κινητική ενέργεια
• Τη δυναμική ενέργεια
• Τη χημική ενέργεια
• Την πυρηνική ενέργεια
• Την θερμική ενέργεια
• Την ηλεκτρική ενέργεια

Γενικά, η παρουσία της ενέργειας ανιχνεύεται από έναν παρατηρητή κάθε φορά που υπάρχει αλλαγή στις ιδιότητες ενός αντικειμένου ή ενός συστήματος.

Η κυριότερη ιδιότητά της είναι ότι η συνολική ενέργεια ενός απομονωμένου (κλειστού) συστήματος είναι σταθερή, πρόταση που έχει αποδειχθεί από πλήθος πειραμάτων και χαρακτηρίζεται ως μία από τις πλέον θεμελιώδεις αρχές διατήρησης της φυσικής.

Κυματοσωματιδιακός δυϊσμός : Ο κυματοσωματιδιακός δυϊσμός είναι το κυριότερο χαρακτηριστικό της κβαντικής θεωρίας, μία ειδοποιός διαφορά σε σχέση με την κλασική θεώρηση της φύσης. Συνίσταται στο γεγονός ότι οι θεμελιώδεις οντότητες της φύσης παρουσιάζουν και κυματική και σωματιδιακή συμπεριφορά.

Τα σωματίδια (ηλεκτρόνιο, πρωτόνιο, νετρόνιο κ.α.) στην κλασσική φυσική θεωρούνται ως "τμήματα ύλης", παρόμοια με τα μακροσκοπικά αντικείμενα (κάτι σαν την μπάλα του γκολφ αλλά πολύ μικρότερων διαστάσεων).Το κύριο χαρακτηριστικό τους είναι ότι είναι εντοπισμένα στο χώρο, δηλ. μπορούμε με κάποια ακρίβεια να περιγράψουμε τις συντεταγμένες τους με 3 αριθμούς (στον τρισδιάστατο χώρο). Από την άλλη μεριά, το "κύμα" είναι μία διαταραχή ενός ελαστικού μέσου, ή ενός πεδίου, που διαδίδεται με κάποια ταχύτητα. Το πεδίο "απλώνεται" στο χώρο και για να το περιγράψουμε απαιτείται ένα ορισμένο πλήθος αριθμών (βαθμοί ελευθερίας) για κάθε σημείο του χώρου. Οι δύο εικόνες είναι τελείως ασύμβατες: άλλο το κύμα και άλλο το πακέτο ύλης που λέμε σωματίδιο.

Η φύση όμως δεν ακολουθεί πάντα αυτό που σε μάς "φαίνεται" φυσιολογικό. Αρχικά αποδείχθηκε ότι το φώς έχει καί τις δύο ιδιότητες: είναι κύμα, αλλά και σωματίδιο (φωτόνιο, Planck: 1900). Αργότερα με μία τολμηρή υπόθεση ο de Broglie απέδωσε κυματικές ιδιότητες σε κάθε σωματίδιο, με μήκος κύματος αντιστρόφως ανάλογο της ενέργειάς του.

Η ανάκριση της φύσης (πείραμα) έχει αποδείξει άπειρες φορές έκτοτε ότι αυτή η θεώρηση είναι σωστή. Τα σωματίδια έχουν και κυματικές ιδιότητες (παρουσιάζουν κυματική συμπεριφορά, για παράδειγμα συμβολή και περίθλαση) και τα κύματα έχουν και σωματιδιακές (συμπεριφέρονται σαν ρεύμα σωματιδίων, ιδίως κατά την εκπομπή και την απορρόφησή τους). Σε κάποια φαινόμενα εκδηλώνεται η κυματική φύση ενός σωματιδίου, ενώ σε κάποια άλλα φαινόμενα εκδηλώνεται η σωματιδιακή του φύση.

Οι δύο φύσεις αυτές είναι συμπληρωματικές. Η μία δεν αναιρεί την άλλη.

Αρχή της απροσδιοριστίας : Η αρχή της απροδιοριστίας ή διαφορετικά αρχή της αβεβαιότητας είναι βασικό αξίωμα της Κβαντικής Μηχανικής. Διατυπώθηκε για πρώτη φορά το 1927 από τον Βέρνερ Χάιζενμπεργκ (Werner Heisenberg, 1901-1976). Σύμφωνα με την αρχή της απροδιοριστίας είναι αδύνατο να μετρήσουμε με απεριόριστη ακρίβεια, τη θέση και την ορμή ενός σωμάτιου ταυτόχρονα.

Η βασική έκφραση της αρχής της απροσδιοριστίας είναι αυτή του 1927:

Εάν μετράμε τη θέση ενός σωματίου με αβεβαιότητα Δx και ταυτόχρονα μετράμε την ορμή του με αβεβαιότητα Δp, τότε το γινόμενο των δύο μεγεθών δεν μπορεί να είναι μικρότερο από έναν αριθμό της τάξης του (όπου ). Δηλαδή:

(1)

Οι αβεβαιότητες των μεγεθών θέσης και ορμής Δx και Δp ισούνται με τη διασπορά τους γύρω από τη μέση τους τιμή. Ο ίδιος ο Χάιζενμπεργκ εξήγησε ότι η ελάχιστη αβεβαιότητα στη μέτρηση των Δx και Δp δεν είναι πειραματικό σφάλμα, δεν οφείλεται δηλαδή στις ατέλειες των πειραματικών συσκευών, αλλά προκύπτει από την δομή της ύλης αυτής καθ' εαυτήν. Πιο συγκεκριμένα, η σχέση αβεβαιότητας είναι άμεση συνέπεια του κυματοσωματιδιακού δυϊσμού της ύλης (η επισήμανση δική μου). Σε θεωρητικό επίπεδο, είναι αποτέλεσμα των μεταθετικών σχέσεων ανάμεσα στους κβαντομηχανικούς τελεστές θέσης και ορμής.

Η σχέση αβεβαιότητας ισχύει για μεγέθη που μετρούνται στον ίδιο άξονα, για παράδειγμα για το ζευγάρι Δx_x, Δp_x. Όλα τα υπόλοιπα ζεύγη μεγεθών σε διαφορετικούς άξονες μπορούν να μετρηθούν ταυτόχρονα με απόλυτη ακρίβεια.

Υπάρχουν και άλλες εκφράσεις της αρχής της απροδιοριστίας. Μια από αυτές είναι η εξής:

(2)

Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει όριο στην ακρίβεια που μπορούμε να μετρήσουμε την ενέργεια ΔE ενός συστήματος, αν το σύστημα παραμένει σε μια δεδομένη ενεργειακή κατάσταση για χρόνο Δt.

Πολλές φορές γενικεύεται η αρχή της απροδιοριστίας σε φαινόμενα της καθημερινής ζωής, όπως και η Θεωρία της Σχετικότητας στο σύνολο της ή σπανιότερα τμήματά της. Πρόκειται για παρεξήγηση. Τόσο η αρχή της απροσδιοριστίας, όσο και η θεωρία της σχετικότητας, αναφέρονται σε φαινόμενα που συμβαίνουν σε σχετικά πολύ μικρά μήκη ή πολύ μεγάλες ταχύτητες, αντίστοιχα. Αυτό έχει ως συνέπεια η ισχύ τους να περιορίζεται κατά πολύ μεγάλο βαθμό στην Κλασσική Φυσική, η οποία και περιγράφει τα φαινόμενα που γίνονται αντιληπτά από εμάς καθημερινά. Ειδικότερα για την αρχή της απροσδιοριστίας, αυτό μπορεί να γίνει άμεσα αντιληπτό από την μαθηματική έκφρασή της: η σταθερά έχει πολύ μικρή τιμή (1,054 572 66 × 10^-34 ± 66 J·s) συγκρινόμενη με τις αποστάσεις και τις ταχύτητες που μπορούμε να μετρήσουμε πρακτικά έξω από το χώρο του εργαστηρίου.

Αρχή της αντιστοιχίας : Σύμφωνα με την αρχή της αντιστοιχίας, τα αποτελέσματα της Κβαντομηχανικής μελέτης ενός συστήματος συμπίπτουν, σε κάποιο συγκεκριμένο όριο, με αυτά της Κλασικής Φυσικής και τα φαινόμενα περιγράφονται με τους νόμους της δεύτερης. Αυτό συμβαίνει για καλά καθορισμένα κυματοπακέτα, στο όριο των "μεγάλων κβαντικών αριθμών", όταν n→∞ ή ακόμα όταν h/2π→0 ή m→∞, δηλαδή όταν εξετάζουμε μακροσκοπικά σώματα. Με αυτή την έννοια η Κλασική Φυσική ουσιαστικά θεωρείται σαν οριακή περίπτωση της Κβαντομηχανικής.

Φυσιολογική συνέπεια της Αρχής της αντιστοιχίας είναι και η διαπίστωση πως όσα μεγέθη διατηρούνται στην Κλασική Μηχανική, αναγκαστικά διατηρούνται και στην Κβαντομηχανική (π.χ. ορμή, στροφορμή κλπ).

Αντιύλη : Για καθένα από τα βασικά σωματίδια της ύλης, υπάρχει επίσης μια έκδοση «καθρέφτης» -ή αντισωματίδιο- στην οποία ορισμένες ιδιότητες όπως το ηλεκτρικό φορτίο είναι αντεστραμμένες.

Το κοινό ηλεκτρόνιο, για παράδειγμα, έχει αρνητικό φορτίο, ενώ το αντισωματίδιό του, που ονομάζεται ποζιτρόνιο, έχει θετικό φορτίο. Όμοια, το πρωτόνιο, που είναι θετικά φορτισμένο, διαθέτει ένα αρνητικά φορτισμένο αντισωματίδιο, το αντιπρωτόνιο. Όπως το πρωτόνιο, το αντιπρωτόνιο είναι ένα σύνθετο σωματίδιο, το οποίο αποτελείται όμως από τρία αντικουάρκ, με αντίθετα φορτία από αυτά των κουάρκ που αποτελούν το πρωτόνιο.

Τα αντισωματίδια δημιουργούνται στην ενεργητική διαδικασία μαζί με τα σωματίδια - όποτε δημιουργείται ένα σωματίδιο, πρέπει να δημιουργηθεί και ένα αντισωματίδιο. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να υπάρχει αρχική ενέργεια αρκετή για να δημιουργηθεί η μάζα του σωματιδίου και του αντισωματιδίου, σύμφωνα με την εξίσωση E=mc². Έτσι, μπορούν να δημιουργηθούν όλα τα ζεύγη σωματιδίου - αντισωματιδίου, εάν υπάρχει αρκετή ενέργεια.

Τα ζεύγη σωματιδίου - αντισωματιδίου δημιουργούνται όταν γίνονται συγκρούσεις σωματιδίων, όπως οι συγκρούσεις κοσμικών ακτίνων στην ατμόσφαιρα. Τα ποζιτρόνια (αντιηλεκτρόνια) τα οποία δημιουργήθηκαν με αυτό τον τρόπο στις αλληλεπιδράσεις κοσμικών ακτίνων ήταν τα πρώτα αντισωματίδια που παρατηρήθηκαν στη φύση. Ζεύγη σωματιδίων - αντισωματιδίων εμφανίζονται ακόμα στις ακτινοβολίες υψηλής ενέργειας, γνωστές ως ακτίνες γάμμα, αρκεί η ακτίνα γάμμα να διαθέτει αρκετή ενέργεια για να δημιουργηθεί η απαραίτητη μάζα.

Όταν ένα σωματίδιο συναντηθεί με το αντισωματίδιό του σύντομα εξαφανίζονται δημιουργώντας μια έκρηξη καθαρής ενέργειας, μια διαδικασία που ονομάζεται εξαύλωση. Η ενέργεια που αποδεσμεύεται είναι ίση με τη συνολική ενέργεια του εξαϋλωμένου ζεύγους σωματιδίων, συν τη ενέργεια μάζας, όπως αυτή δίνεται από την εξίσωση E=mc².

Ορισμοί

Επειδή γίνεται μια συγκεκριμένη κουβέντα στο μπλοκοχωριό για την έννοια της ύλης, του υλισμού και του υλιστή θα μου επιτραπεί να παραθέσω μερικούς ορισμούς που έχουν σχέση με το θέμα. Οι ορισμοί έχουν παρθεί από το "Λεξικό Φιλοσοφίας" του κ. Θεοδόση Πελεγρίνη.

Ύλη : Ο Λεύκιππος και ο Δημόκριτος στο πλαίσιο της ατομοκρατίας που εισηγήθηκαν, θεώρησαν ως ύλη το σύνολο των μικρών σωματιδίων, των ατόμων, όπως τα αποκάλεσαν, από τα οποία αποτελούνται τα αισθητά πράγματα. Αργότερα ο Επίκουρος υιοθετεί τη διδασκαλία της ατομοκρατίας και διακρίνει δύο στοιχεία στο σύμπαν: την ύλη, η οποία σύγκειται από τα άτομα, και το κενό, τον άδειο χώρο, εντός του οποίου κινούνται τα άτομα της ύλης. Κατά τον Επίκουρο, η ύλη, η οποία ως προς την ατομική σύστασή της, ούτε γεννιέται, ούτε φθείρεται, είναι, όπως ο κενός χώρος, άπειρη. Ο Πλάτων θεώρησε την ύλη ως συστατικό της δημιουργίας του κόσμου των αισθητών πραγμάτων. Την περιέγραψε ως εκμαγείον. Ο Αριστοτέλης εξέλαβε την ύλη, ως κάτι άμορφο και ακαθόριστο, το οποίο αποτελεί την πηγή από την οποία δημιουργούνται τα αισθητά πράγματα. Η ύλη, ορισμένως, αποτελεί το πρώτο από τα τέσσερα αίτια των όντων. Μπορεί μεν η καθεαυτό ύλη να μην μπορεί να οριστεί - και από αυτή την άποψη, να μην υπάρχει πράγματι -, αλλά μπορεί να υποστεί μορφοποίηση. Η ύλη υπάρχει ως δυνάμει όν, ως δυνατότητα να γίνει οτιδήποτε ανάλογα με τη μορφή που θα της δοθεί. Για τον Πλωτίνο η ύλη δεν υπάρχει ούτε ως δυνατότητα. Είναι παντελής στέρηση και, ως τέτοια, είναι το πραγματικά, το απόλυτο κακό.
Ο Ντεκάρτ, κατά τον 17ο αι., εισηγήθηκε τη διδασκαλία της διαρχίας, σύμφωνα με την οποία ο κόσμος σύγκειται από δύο κατηγορίες όντων: από εκείνα τα οποία υπάγονται σε ότι αποκάλεσε νοούν πράγμα και από εκείνα που ανήκουν σε ότι αποκάλεσε εκτατό πράγμα. Εκτατό πράγμα είναι κάθε υλικό ον. Αναπόσπαστη ιδιότητα της ύλης είναι η έκταση, πράγμα που, κατά τον Ντεκάρτ, σημαίνει πως ότι έχει έκταση ανήκει στον υλικό κόσμο, έχει υλική σύσταση, είναι ύλη. Η ανεπάρκεια του συγκεκριμένου ορισμού (μιας και η σκιά έχει έκταση χωρίς να είναι ύλη) οδήγησε στο να περιληφθεί στους διαφόρους ορισμούς της ύλης και η μάζα. Ως ύλη λοιπόν ορίζεται οτιδήποτε διαθέτει μάζα και καταλαμβάνει έκταση στο χώρο.

Βέβαια με τις θεωρίες της κβαντομηχανικής οδηγούμαστε στον ορισμό του ηλεκτρονίου για παράδειγμα, ως πιθανότητα (εξίσωση Schrodinger). Αυτό οδηγεί σε έναν κόσμο πιθανοτήτων και όχι βεβαιοτήτων. Να που ο ορθολογισμός καταρρέει τις βεβαιότητές του.

Υλισμός : Η διδασκαλία σύμφωνα με την οποία όλα τα όντα και όλα τα γεγονότα - συμπεριλαμβανομένων και των πνευματικών - εξηγούνται δια της αναγωγής τους στην ύλη, την αποκλειστική πηγή και τη μοναδική αρχή της πραγματικότητας. η διδασκαλία του υλισμού, από τη στιγμή που οι οπαδοί της θεωρούν ως υπέρτατη αρχή του κόσμου την ύλη, είναι συνυφασμένη μετην αθεϊα, τη δοξασία στο πλαίσιο της οποίας αποκλείεται η εκδοχή της δημιουργίας του κόσμου από κάποιο Θεό ή από μια απρόσωπη δύναμη, η οποία υπερβαίνει την ύλη.

Ενέργεια : Η ικανότητα παραγωγής έργου. Η έννοια εισήχθη από τον Αριστοτέλη ο οποίος τη συνδύασε με τη δύναμη, η οποία σημαίνει την αρχή της κίνησης ή της μεταβολής.

Περί πεδίων

Επιστρέφει με δριμύτητα η συζήτηση για τις επιπτώσεις των ηλεκτρομαγνητικών ακτινοβολιών στην υγεία του ανθρώπου.
Θεωρώντας δεδομένη την διχογνωμία του επιστημονικού κόσμου για την ένταση αυτών των επιπτώσεων δεν έχω παρά να εκφράσω την απορία μου για την πλήρη άγνοια των πολιτών για το θέμα. Και όχι μόνο άγνοια αλλά πλήρης αδιαφορία. Τι να σημαίνει αυτό άραγε; Μήπως το ότι βολευόμαστε όλοι μας με τη χρήση όλο και περισσότερων ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών, χωρίς να δίνουμε την απαραίτητη προσοχή σε στοιχειώδη πράγματα είτε εξοικονόμησης είτε μη χρήσης ενέργειας; Μάλλον αυτό συμβαίνει.

Και από τη στιγμή που υπάρχει αυτή η διχογνωμία των επιστημόνων γιατί, τουλάχιστον για τις ευπαθείς ομάδες (σχολεία, παιδικοί σταθμοί, νοσοκομεία) δεν εφαρμόζεται μια εναλλακτική πολιτική σε ότι έχει σχέση με τους υποσταθμούς της ΔΕΗ ή με τις κεραίες κινητής τηλεφωνίας;

Το θέμα είναι τόσο σοβαρό που η ΕΕ έχει προχωρήσει στη σύσταση επιστημονικής επιτροπής για την μελέτη των επιπτώσεων στην υγεία των ηλεκτρομαγνητικών ακτινοβολιών (SCENIHR)

Όλη αυτή η συζήτηση έχει να κάνει και με την δημιουργία του νέου υποσταθμού της ΔΕΗ στο Στρατόπεδο Παύλου Μελά στη Σταυρούπολη. Ο εν λόγω σταθμός χτίζεται σε ένα σημείο που απέχει ελάχιστα μέτρα από σχολείο, από εκκλησία, από γήπεδο που προπονούνται κυρίως παιδιά και από πολυκατοικίες. Δεν εξετάζω το θέμα της ανάγκης ενός τέτοιου σταθμού. Άλλωστε με ετήσια αύξηση κατά 4,5% της ζήτησης ηλεκτρικής ισχύος είναι περισσότερο από αναγκαίος. Ενίσταμαι όμως για τη μεθοδολογία της ΔΕΗ όπου χωρίς κοινωνικές συναινέσεις και προκαταρκτικούς διαλόγους προχώρησε στην αγορά του συγκεκριμένου χώρου, που παρεπιπτόντως υφίσταται μέσα στα όρια του πολυδιαφημισμένου Μητροπολιτικού Πάρκου του Παύλου Μελά. Ταυτόχρονα εγείρονται πολλά ερωτήματα που έχουν σχέση με την ανάγκη εκπόνησης μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων, μέτρησης πεδίων και φυσικά με τη θεσμοθέτηση από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας αλλά και από την ΕΕ, ιδιαιτέρως υψηλών ορίων για αυτά τα πεδία.

Το σίγουρο είναι ότι γίνεται αναγκαιότητα η αλλαγή της παρούσας μορφής ενεργοβόρας και στηριζόμενης αποκλειστικά στα ορυκτά καύσιμα ανάπτυξης. Χρειάζεται όμως κι εμείς οι πολίτες να χρησιμοποιούμε που και που τα πόδια μας, να κυκλοφορήσουμε και με ποδήλατα, να βάλουμε ηλιακούς θερμοσίφωνες, να κλείνουμε τις ηλεκτρικές συσκευές, να μην κάνουμε σπατάλη με τα κάθε λογής λαμπάκια στα μπαλκόνια κατά τη διάρκεια των γιορτών, να ανακυκλώνουμε, να χρησιμοποιούμε ανεμιστήρες αντί για air condition κ.α. Αυτός είναι ένας υπεύθυνος πολίτης που σέβεται το περιβάλλον που θα παραδόσει στις επόμενες γενιές.

ΜΗΝ ΑΓΓΙΖΕΤΕ!

Συμφωνώ και επαυξάνω. Όπως επίσης συμφωνώ και στο ότι πρέπει να βρεθεί λύση και στην παθογένεια του Ελληνικού Πανεπιστημίου. Μακριά από μικροκομματικές σκοπιμότητες αλλά με σαφείς αναφορές στην Ελευθερία, τη Δημοκρατία, την Ισότητα, την Αυτοτέλεια.

Παραθέτω την πρόταση Παπαγιαννάκη και μερικές από τις συζητήσεις που γίνονται στο διαδίκτυο.

Κάτι αντίστοιχο πιστεύω ότι είναι αναγκαίο να γίνει και για το άρθρο 24.

Ευχές

Καλή χρονιά αδέλφια. Με νου, ψυχή και γνώση. Με νέες ιδέες, με λογική. Μα πάνω απ' όλα να ξέρουμε ότι αυτά που μας ενώνουν είναι περισσότερα από αυτά που μας χωρίζουν.