29 Ιουνίου 2011

Συναίνεση και μορατόριουμ


Οι τελευταίες εξελίξεις στο πολιτικό σκηνικό φανερώνουν με αρκετή σαφήνεια θαρρώ, την ιλαροτραγωδία που περνά η χώρα και οι πολίτες της. Μια κυβέρνηση, όχι απλώς ανίκανη να κυβερνήσει αλλά και ανίκανη να δείξει όραμα, υιοθετώντας χωρίς περαιτέρω επεξηγήσεις την έννοια της συναίνεσης. Ένα ΠΑΣΟΚ χωρισμένο σε βουλευτικά βιλαέτια που το μόνο που του έχει απομείνει είναι η ιστορική διαδρομή και ένα παρελθόν αμφίσημο, γεμάτο ερωτήματα. Μια ΝΔ που με τραγικό τρόπο προσπαθεί να παίξει το ρόλο του δεύτερου πόλου στο κομματικό πεδίο. Που με τις καταστροφικές επιλογές της στα χρόνια της διακυβέρνησης της, οδήγησε τη χώρα σε οικτρή κατάσταση. Μια Αριστερά που έχει και δεν έχει, που είναι και δεν είναι, που θέλει και δεν θέλει, απεργάζεται, χωρίς ιδιαίτερους κομπασμούς πια, νεομπολσεβικικά οράματα. Στο δεξιό άκρο της πολιτικής γεωγραφίας οι σχέσεις με τους νεοφασιστικούς θυλάκους δυναμώνουν και οι λαϊκιστικές γραφικότητες γίνονται καθημερινός τρόπος άσκησης πολιτικής.
Στην κοινωνία επικρατεί ένας απέραντος μηδενισμός, καθόλου φιλόξενος και συνάμα διαρκώς επικίνδυνος. Η trash αισθητική έχει καλύψει σαν πέπλο την αγωνία για τη δημιουργία του καινούριου. Οι φωνές και οι κραυγές φανερώνουν ότι ελάχιστοι θέλουν την αλλαγή. Οι περισσότεροι ονειρεύονται με νυχτερινές ονειρώξεις την προηγούμενη δανεική ευδαιμονία. Πονάνε που καταρρίφθηκε το μοντέλο της απέραντης καταναλωτικής επάρκειας και έσβησε η έκρηξη προσδοκιών για συνεχόμενη βελτίωση. Αυτοί που κάποτε κουνούσαν μπλε και πράσινα σημαιάκια τώρα είναι απογοητευμένοι. Για να απογοητευτείς όμως πρέπει πρώτα να γοητευτείς. Κι αναρωτιέμαι, υπήρξε άραγε εκείνη η γοητεία που θα συνέπαιρνε χιλιάδες Έλληνες, από τους πολιτικούς ταγούς που μας κυβέρνησαν όλα αυτά τα χρόνια; Η συνεχής “πρόοδος” και η διαρκής “ανάπτυξη” θα έπρεπε να γίνει κατανοητό ότι δεν είναι αυτονόητοι όροι στη ροή της ιστορίας. Υπάρχουν και τομές και όρια που δημιουργούν τους απαραίτητους αναστοχασμούς για το παρελθόν αλλά και για το μέλλον.
Και μέσα σε όλα αυτά η έννοια της συναίνεσης κυρίαρχη ως το κεντρικό διακύβευμα για τον τόπο. Λαμβάνοντας μέχρι και μυθολογικά χαρακτηριστικά, η συναίνεση εκφέρεται από τα χείλη αρμοδίων αλλά και απλού κόσμου ως μια μαγική συνταγή για διέξοδο από τη κρίση. Προβάλλεται δε ως κεντρικό επιχείρημα η κοινή στάση των κομμάτων στην Πορτογαλία, που όμως ακόμη δεν έχει δείξει τα αποτελέσματά της στην κοινωνική διάρθρωση και στο πολιτικό σκηνικό.
Η έννοια της συναίνεσης προτάσσει με ιδιαίτερο τρόπο την συμφωνία σε μία προοπτική. Συναίνεση σε ένα πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής που είναι ετεροβαρές, μονοσήμαντο σε σχέση και με τα έσοδα αλλά και με τις δαπάνες του δημοσίου, ιδιαίτερα δύσκολο για μια χώρα που δεν αναζητάει τρόπους αύξησης του ΑΕΠ, που δεν έχει κλαδικές και στοχευμένες πολιτικές ενδυνάμωσης του παραγωγικού ιστού, που για να αποκτήσει πρωτογενές πλεόνασμα δεν χρειάζεται μόνο να κόψει αλλά και να αυξήσει, όχι φόρους αλλά παραγωγικό διαθέσιμο. Συναίνεση λοιπόν όχι με έναν τρόπο διαλόγου, κατάθεσης προτάσεων, αντιπαράθεσης επιχειρημάτων και τελικά συναπόφασης, με μια διαπραγμάτευση δηλαδή win-win, αλλά αποδοχή ενός προαποφασισμένου μοντέλου.
Τα τελευταία χρόνια το συναινετικό επιχείρημα έχει οδηγήσει τις πολιτικές δυνάμεις σε μια μεσοποίηση, σε μια λογική του μέσου όρου. Σε σύγκλιση δηλαδή των εφαρμοζόμενων πολιτικών γύρω από ένα πρότυπο συνεχούς νεοφιλελεύθερης “προόδου”. Για να επιτευχθεί αυτό, τα ίδια τα πολιτικά κόμματα μεταλλάχτηκαν σε μεταδημοκρατικά κόμματα όπου οι αποφάσεις παίρνονται από ένα στενό κύκλο τεχνοκρατών και ειδικών image makers χωρίς να ρωτηθεί το κομματικό ακροατήριο ή ακόμα και όταν έμπαινε σε αυτή την διαδικασία, τα διαμεσολαβητικά στάδια ήταν ανύπαρκτα. Στην ελληνική πραγματικότητα τα παραδείγματα είναι χαρακτηριστικά. Η πολιτική της ΝΔ επί Κώστα Καραμανλή καθοριζόταν από επικοινωνιολόγο και ειδικό επί της εικόνας, ενώ η πρόσφατη πολιτικά “νηπιακής” μορφής πρωτοβουλία του Γ. Παπανδρέου αποφασίστηκε σε έναν στενό κύκλο ειδικών. Και οι δύο περιπτώσεις ζωγραφίζουν το μεταδημοκρατικό προσωπείο των ελληνικών κομμάτων εξουσίας. 'Έτσι εκτράφηκε η λογική του “όλοι ίδιοι είναι” και του απέραντου μηδενισμού που είναι πια παρών σε κάθε κοινωνική δραστηριότητα.
Ταυτόχρονα η πρόσφατη συζήτηση στη Βουλή για το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα δημιουργεί όλα εκείνα τα διλήμματα που δύσκολα θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως διαιρετικές τομές στο πολιτικό τοπίο. Συναίνεση ή κατάρρευση. Μεσοπρόθεσμο ή χρεωκοπία. ΄Οχι πλαστά διλήμματα αλλά αντιφατικά και δυσκόλως αποδείξιμα. Γιατί είναι δύσκολο να αποδείξεις ότι αν επέλθει συναίνεση δεν θα υπάρχει οικονομική κατάρρευση. Όπως δύσκολο είναι να αποδείξεις ότι με την ψήφιση του Μεσοπρόθεσμου και την εκταμίευση της 5ης δόσης θα υπάρχει όχι μόνο ανάταξη της οικονομίας αλλά και η όποια ισχνή αναπτυξιακή προοπτική. Άλλωστε το μόνο σίγουρο είναι ότι η Ελλάδα κερδίζει απλώς λίγο χρόνο. Χρόνο όμως που τρέχει διαφορετικά για μας από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους.
Μία πρόταση θα ήταν ότι αντί να καταναλώνουμε χρόνο και σκέψη για μια ιδιότυπη συναίνεση που αυτοαναφέρεται σε ένα χωρίς πρόσημο εθνικό συμφέρον, θα έπρεπε ήδη να έχουμε προχωρήσει σε μια ουσιαστική ανταλλαγή θέσεων προς ένα κοινωνικό μορατόριουμ. Αυτό σημαίνει ότι οι τρεις κύριοι παράγοντες παραγωγής και διανομής του πλούτου να αναζητήσουν μια συμφωνία όπου όλοι θα βάλουν νερό στο κρασί τους. Οι εργαζόμενοι να αποδεχτούν μια τριετή σταθεροποίηση ή έστω με ελάχιστη αναλογική μείωση του μισθού τους. Οι εργοδότες να αποδεχτούν μια τριετή πολιτική μείωσης του περιθωρίου κέρδους τους, ώστε και οι τιμές να αντισταθούν στις πληθωριστικές πιέσεις αλλά και να αυξηθεί η όποια ανταγωνιστικότητα των προϊόντων τους. Το κράτος να πραγματοποιήσει όλες εκείνες τις διαρθρωτικές αλλαγές που είναι αναγκαίες (σταθερό φορολογικό με μερική δυνατότητα άσκησης φορολογικής πολιτικής στους ΟΤΑ, κίνητρα επενδύσεων, πλαφόν στους μισθούς του δημοσίου, μείωση του δημόσιου με ταυτόχρονη αξιολόγηση των υπαλλήλων σπάσιμο των πελατειακών δεσμών, καταπολέμηση διαφθοράς και σπατάλης κα). Διάφοροι κολοφώνες της οικονομικής επιστήμης θα αντιπαρέρχονταν σε ένα τέτοιο μορατόριουμ θεωρώντας ότι κυρίαρχο μέλημα μας πρέπει να είναι η μείωση των ελλειμμάτων με οποιοδήποτε τρόπο. Κάτι τέτοιο όμως δεν μπορεί να γίνει μόνο με την μονοσήμαντη αύξηση των εσόδων, κρεμώντας τον φορολογικό πέλεκυ επί δικαίων και αδίκων, αλλά με μια γενναία πολιτική που θα αναζητά και τρόπους αύξησης του παραγόμενου πλούτου αλλά και μείωσης του κόστους παραγωγής αυτού του πλούτου. Κι αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με τις δαπάνες του δημόσιου τομέα, αλλά και με το κόστος του ιδιωτικού, ο οποίος σε ελάχιστες περιπτώσεις έχει επενδύσει σε πολιτικές μείωσης των δαπανών του πέραν του εργατικού κόστους.
Αυτά όμως απαιτούν πολιτικούς και πολιτικές με διαφορετικές στοχεύσεις από τα μέχρι τώρα γνωστά δεδομένα. Απαιτούν νέους κοινωνικούς και πολιτικούς συσχετισμούς. Και δεν είναι κενό λόγου αυτή η φράση. Η ρήξη με το παρελθόν απαιτεί έναν νέο οικονομικό και πολιτικό πολιτισμό με υψηλή κοινωνική ευθύνη , αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα Πάνω από όλα όμως απαιτεί ανήσυχους και συνάμα ορθολογικούς πολίτες. Πολίτες που δεν θα αγανακτούν μόνο όταν αρχίζουν να περιορίζονται τα κεκτημένα τους, αλλά και όταν η αδικία και η άνιση μεταχείριση στις ευκαιρίες και τους πόρους θα είναι παρούσες για το σύνολο της κοινωνίας. Κάτι τέτοιο όμως χρειάζεται μια νέα οπτική αντιμετώπισης του κοινού καλού. Και αυτό για να συμβεί θα πρέπει να αλλάξουν οι γενιές. Μέχρι τότε θα παλεύουμε με το χρέος, το έλλειμμα και την συναίνεση.

06 Ιουνίου 2011

ΕΝΑΣ ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΓΙΑ ΟΛΑ ΤΑ ΓΟΥΣΤΑ!


Το διήμερο 27-28/5 η Διοίκηση του Δήμου Παύλου Μελά παραχώρησε τμήμα του Πρώην Στρατοπέδου Π. Μελά στους οργανωμένους οπαδούς του ΠΑΟΚ. Η διοίκηση του Διαμαντή Παπαδόπουλου άφησε το χώρο τελείως απροστάτευτο και, κατά τα λεγόμενα εκπροσώπων των συνδέσμων του ΠΑΟΚ, συμφώνησε να γίνουν γκράφιτι (αναφέρεται και στην αφίσα) σε 12 τουλάχιστο κτίρια. Προφανώς και δεν γνωρίζουμε το τι διημείφθη μέχρι την τελική συμφωνία μεταξύ οργανωμένων οπαδών και Δήμου. Και επειδή η διαφάνεια δεν είναι μέχρι τώρα προσόν του Δημάρχου, μπορούμε να υποθέσουμε ότι οι σχέσεις που υπάρχουν μεταξύ “επενδυτή” της περιοχής - πρώην προέδρου του ΠΑΟΚ και του Δημάρχου, βοήθησαν στην συμφωνία για την πραγματοποίηση της εκδήλωσης. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι αυτό δεν έγινε για λίγα ψηφαλάκια ή για αλληλοεξυπηρέτηση με απώτερο σκοπό την οικοδόμηση του ΑΓΝΟ. Άλλωστε ο Δήμαρχος θα έχει την δυνατότητα να διαψεύσει αυτές τις σκέψεις με την πρακτική του και την πολιτική του στάση.
Η δήλωση του κ. Βενιζέλου περί παραχώρησης του στρατοπέδου κατά χρήση στο Δήμο θέτει επί τάπητος σημαντικά ζητήματα:
  1. Ποιο είναι το πλήρες κείμενο της απόφασης του ΔΣ του ΤΕΘΑ;


  2. Υπάρχει συμφωνία μεταξύ Δήμου και ΤΕΘΑ και τι ακριβώς προβλέπει;


  3. Τι είναι αυτό που καθόρισε τα 30 χρόνια παραχώρησης κατά χρήση και όχι


    π.χ. 40, 50,60 ή 100 χρόνια;


  4. Τι θα γίνει μετά την πάροδο των 30 χρόνων και ενώ θα εξακολουθεί να


    ισχύει ο Ν. 2745/99

    ;
  5. Σε ποια περίπτωση αίρονται οι λόγοι παραχώρησης και ανακαλείται η


    παραχώρηση σύμφωνα με  το άρθρο 84 του Ν. 3883/2010;


  6. Από που θα αντληθούν τα ίδια κεφάλαια του Δήμου για αξιοποίηση


    ευρωπαϊκών προγραμμάτων  για τη διαμόρφωση του χώρου;


  7. Γιατί για την παραχώρηση χώρου στην Ιερά Μητρόπολη Νεαπόλεως –


    Σταυρουπόλεως δεν υπάρχει χρονικός περιορισμός;


  8. Γιατί δεν έγινε η παραχώρηση για χρήση χωρίς ανταλλάγματα


    αφού υπήρχε η δυνατότητα από το άρθρο 84 του Ν. 3883/2010;


  9. Ποια περιοχή έχει υπ' όψη της η Διοίκηση για την παραχώρηση


    κατά χρήση 30 χρόνων “που είναι κατάλληλη από πλευράς


    χωροταξικής, πολεοδομικής και δασικής νομοθεσίας” για τα 30


    στρ. για ΣΟΑ; 


  10. Γιατί ο Δήμος θα αναλάβει όλα τα έξοδα διαμόρφωσης του


    στρατοπέδου αλλά στην περίπτωση εσόδων από την όποια


    εκμετάλλευση θα πρέπει να υπάρχει και ανταποδοτική


    διασφάλιση του ΤΕΘΑ;

Η συγκεκριμένη εκδήλωση εγείρει σοβαρά ερωτήματα σε σχέση με το


μέλλον του χώρου. Αν η αισθητική της προσομοιάζει με το όραμα του


Δήμου για το στρατόπεδο τότε η χειροβομβίδα έχει απασφαλιστεί.


Και η ευθύνη των τοπικών αρχόντων είναι μεγάλη.