Τελικός Champions League λοιπόν στην Αθήνα, και θα μου επιτρέψετε να μεταφέρω μερικές σκέψεις για τον βασιλιά των ομαδικών αθλημάτων. Υπάρχουν αρκετοί που πιστεύουν ότι μπορεί να υπάρξει διάκριση μεταξύ ποδοσφαίρου και πολιτικής. Κι όμως από την εποχή του Ψυχρού πολέμου και μετά είναι ηλίου φαεινότερο ότι το ποδόσφαιρο χρησιμοποιήθηκε αλλά και χρησιμοποίησε πολιτικές και κοινωνικές συγκυρίες. Πολιτικοί που βγαίνουν στα μπαλκόνια και ζητωκραυγάζουν για τις επιτυχίες ομάδων, αθλητές που εκμεταλλεύονται την προσωπική τους δόξα για να αρπάξουν πολιτικές θέσεις και πρωτεία, ανελεύθερα καθεστώτα που προτάσσουν την επιτυχία των εθνικών χρωμάτων ως ανωτερότητα του οικονομικού συστήματος ή και της φυλής. Όλα αυτά είναι δεδομένο ότι τα ξέρετε και ότι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο τα έχετε συζητήσει με τους φίλους σας ή τα έχετε σκεφτεί ή τα έχετε διαβάσει. Αναγνωρίζεται γενικώς άλλωστε ότι η παγκοσμιοποίηση διαπλέκει ακόμη περισσότερο την πολιτική με το ποδόσφαιρο.
Οι πρώτες ρίζες του ποδοσφαίρου ανευρίσκονται στον 13ο αιώνα όπου υπάρχουν γραπτές μαρτυρίες στην Βρετανία για ένα έθιμο που σχετίζεται με τις Απόκριες και έχει να κάνει με την προσπάθεια δυο χωριών, που απέχουν μεταξύ τους περίπου τρία μίλια, να σκοράρουν στην αντίπαλη εστία. Συμμετέχουν όλοι οι κάτοικοι με αποτέλεσμα ένα τέλειο παγανιστικό παιχνίδι. Δεν θα πρέπει βέβαια να αγνοούμε και το ελληνικό παιχνίδι επίσκυρο και το ρωμαϊκό harpastum. Με τα χρόνια τέθηκαν κανόνες και το ποδόσφαιρο άρχισε να γίνεται πρόκληση για τους άρχοντες. Με άλλον πιο εύσχημο τρόπο θα μπορούσαμε να πούμε ότι έφτανε στο να δοκιμάζει τα όρια κοινωνικού ελέγχου των τοπικών και εθνικών κυβερνήσεων. Έτσι οι Εδουάρδοι Β' και Γ' απαγορεύουν το παιχνίδι, καθώς και το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Στην πράξη το ποδόσφαιρο γεννήθηκε ως αστική αναταραχή, ως αψήφηση του νόμου. Έτσι πολλές φορές με αφορμή αγώνα ποδοσφαίρου δημιουργούταν κοινωνικές αναταραχές με συγκεκριμένα αιτήματα. Στην καρδιά της σύγκρουσης βρισκόταν η διαφορά του εθίμου από το νόμο και η προσπάθεια της εξουσίας να αντικαταστήσει το πρώτο με το δεύτερο. Ο Τζων Στιούαρτ Μιλ υπερασπίστηκε το έθιμο: "Το έθιμο είναι ο ισχυρότερος προστάτης των ασθενών απέναντι στους δυνατούς". Σιγά σιγά οι εθιμικοί κανόνες γίνανε γραπτοί και το ποδόσφαιρο απορροφήθηκε από τις άρχουσες τάξεις. Οι πληβείοι μετατράπηκαν από συμμέτοχοι σε παθητικούς θεατές με αποτέλεσμα την παρακμή της προηγούμενης εποχής και τη έναρξη μιας νέας. Το τοπικό μετατράπηκε σε συλλογικό ή εθνικό. Το πείσμα και σκληρότητα των τοπικών αγώνων μετασχηματίστηκαν σε συναισθηματικό δέσιμο με συλλόγους και εθνικά κράτη.
Πως συνδέεται την σήμερον εποχή το ποδόσφαιρο με την διεθνή πολιτική κατάσταση; Ας πάρουμε για αρχή το περίφημο αμερικάνικο ποδόσφαιρο. Έχει συγκρούσεις, ταχύτητα, δύναμη και αποτελέσματα σε κάθε παιχνίδι. Όλες οι αμερικάνικες έννοιες ενσωματώνονται στη λογική ενός παιχνιδιού: πειθαρχία, ομαδική δουλειά, θάρρος για να αντεπεξέλθουν στα εχθρικά πυρά. Το αμερικάνικο ποδόσφαιρο στηρίζεται στην τακτική του ελιγμού και της συγκέντρωσης δυνάμεων με απώτερο στόχο την διείσδυση στις γραμμές του εχθρού. Απαιτώνται συνδυασμένες επιθέσεις με παίκτες που μπορούν να συνεισφέρουν με την ταχύτητά τους, τη δύναμή τους, τον αιφνιδιασμό αλλά και την τεχνολογία. Ο χώρος είναι πολύ σημαντικός και υπάρχει έντονη βία με αυστηρούς κανόνες. Τα παιχνίδια αρχίζουν με στοίχιση και τελειώνουν σχετικά γρήγορα. Αναλογιστείτε τώρα τον αμερικάνικο στρατό και προσπαθήστε να βρείτε αναλογίες. Είναι προφανώς κάτι περισσότερο από έκδηλες.
Αντίθετα το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο χαρακτηρίζεται από τη συνεχή κίνηση, τις λίγες αλλαγές αθλητών, το χαμηλό σκορ. Οι παίκτες εκμεταλλεύονται το χώρο, χωρίς ο χώρος να έχει ιδιαίτερη σημασία αφού το παιχνίδι ρέει συνεχώς, ψάχνουν τον αιφνιδιασμό και όχι την τακτική της δύναμης και της κυριαρχίας, αυτοσχεδιάζουν χωρίς να έχουν συνεχόμενη βοήθεια από το προπονητικό τημ. Ενώ το αμερικάνικο ποδόσφαιρο στηρίζεται στην πειθαρχία, την ομαδική δουλειά και το θάρρος, το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο μεγιστοποιεί πρακτικές όπως η διάσπαση, η παρεμπόδιση και απόσπαση της προσοχής. Γίνεται έτσι πιο ντελικάτο και πιο εστέτ σε σχέση με το αμερικάνικο ποδόσφαιρο.
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο τρόπος ανάπτυξης των δύο παιχνιδιών αντικατοπτρίζεται και στις πολεμικές τακτικές που έχουν να αντιμετωπίσουν πιθανοί εμπόλεμοι. Το αμερικανικό ποδόσφαιρο προσιδιάζει την αμερικάνικη στρατιωτική μηχανή όπου η προσπάθεια της είναι με τη δύναμη και τον όγκο να επιβληθεί στον εχθρό. Αντίθετα το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο θυμίζει τόσο πολύ αντάρτικες τακτικές, γιατί απαιτεί αυτοσχεδιασμό παρά λεπτομερή σχεδιασμό, απαιτεί αιφνιδιασμό με αποτέλεσμα ακόμη και ομάδες με αριθμητική υπεροχή να ηττηθούν.
Ας κάτσουμε λοιπόν αναπαυτικά στον καναπέ μας και ας απολαύσουμε τους ευρωπαίους αντάρτες, έστω και χωρίς τον Τσε. Θα ξέρουμε ότι με μία διαφορετική προσέγγιση κάνουμε και τη δική μας αντίσταση στην αμερικανική κουλτούρα.
12 σχόλια:
Εξαιρετικό (και έμαθα και ορισμένα ιστορικά στοιχεία που αγνοούσα).
Μιας και αναφέρεσαι στις διαφορές, θα έλεγα πως αν κοιτάξουμε τις διάφορες σχολές ποδοσφαίρου μπορούμε να διακρίνουμε αντίστοχα χαρακτηριστικά: η σοβιετική ομάδα έπαιζε ως καλοκουρδισμένο σύνολο από το οποίο δεν ξεχώριζε κανείς, η εγγλεζικη σχολή διατήρησε τα χαρακτηριστικά της επιμένοντας πεισματικά (ειδικά στα ματς μέσα αστο Νησί) να παίζει διαφορετικά από ότι οι υπολοιποι Ευρωπαίοι (κάτι σαν τη σχέση τους με το Ευρώ και την ΕΕ), οι λατινοαμερικάνοι φέρνουν στο παιχνίδι τους τη μαγκιά και τον ατομισμό της αλάνας, οι Ιταλοί το στυλ και τη μεθοδικότητα (σε τραβάω προς την περιοχή μου και ορμάω σε αντιπιθεσεις) κ.ο.κ.
Πραγματικά, πολύ καλό το κομμάτι σου, το φχαριστήθηκα.
Πραγματικά εξαιρετικά ενδιαφέρον το αρθρο σας-καιθαυμάσια τα ιστορικά σας στοιχεία.Ο Εδουαρδος ο Β' οντως το 1314 απαγόρευσε το ποδόσφαιρο σε μια χρονιά που ηττηθηκε δυο φορες. Η πρώτη ηταν η απαγόρευση αυτή, διότι το ποδόσφαιρο έζησε-ο Εδουαρδος όχι! Η δεύτερη ηταν η ηττα του στο Bannockburn της Σκωτίας! (Τελική σκηνη του Braveheart) Eξαιρετικά ενδιαφερον και τεκμηριωμένο βιβλίο στο θέμα αυτό (πολιτική και ποδόσφαιρο εννοώ, όχι την Σκωτική ιστορία!) είναι το "Ποδοσφαιρο: Μια Θρησκεια χωρις Απιστους" των Ν Μπογιοπουλου-Δ.Μηλακα Εκδοσεις Λιβανη, 2005 η ιστορία πχ του Γόδα που εκτελέστηκε με την φανελα του Ολυμπιακού, τα πανω του Τσε στους αγωνες της Περούτζια, της Εμπολι και της Ανκόνα (και του Ηρακλή, γιά νάμαστε δίκαιοι) η θεση της ομάδας Λίβερπουλ στην εποχή του θατσερισμού...
Σχετικά με το πνεύμα αυτό που ακόμα υπάρχει στο Λίβερπουλ, δεστε την φωτογραφία από το πρόσφατο ματς με την Τσέλση στο post μου εις theopeppasblog.pblogs.gr
που εμπνεύστηκε από το δικό σας )με απόδοση φυσικά της πατρότητας και σχετικό συνδεσμο
Με ευχαριστίες γιά αναγνωστική απόλαυση
O ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΛΑΙ ΤΟΠ ΠΟΔΟΣΦΑΟΡΟ Ως ΘΕΑΜΑ
http://olonos.blogspot.com/2007/03/blog-post_31.html
Κάτσε ρε φίλε συγκρίνεις την παραποίηση ενός άσχετου παιχνιδιού (που το ονομάζεις ποδόσφαιρο) με τον ευρωπαϊκό; Κατ' αρχήν το αμερικάνικο ποδόσφαιρο είναι επιθετικότερη και άλλης οργάνωσης ράγκμπυ και όχι ποδόσφαιρο. Είναι διαφορετική η ορολογία.
Από εκεί και πέρα θα μου επιτρέψεις την κριτική καθώς το ποδόσφαιρο και κανένα άθλημα δεν μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο κίνησης της κοινωνίας, πόσο μάλλον μιας κοινωνίας που η πολιτική εξουσία είναι συρρικνωμένη σε πολύ λίγα χέρια.
Ο τρόπος κίνησης καθορίζει και την πολεμική και πολιτική μας τακτική; (θα δαγκώσω σίδερα). Και αν ισχύουν όσα λες για το ποδόσφαιρο γιατί να μην ισχύουν για άλλα αθλήματα -αν όχι για όλα;
Ποδόσφαιρο και μάχη.
Μάχη για ζωή και αξιοπρέπεια.
9 Αυγούστου 1942, Κίεβο, Ουκρανία: Το παιχνίδι του θανάτου.
Πατριώτες που νικώντας στο γήπεδο ξέρανε πως θα πεθάνουν και νίκησαν.
1943-1944, στρατόπεδο Παύλου Μελά, Σταυρούπολη, Θεσσαλονίκη. Εδώ το ποδόσφαιρο μέσα στο κολαστήριο στήνει γέφυρες με τη ζωή και την αντίσταση.
Το ποδόσφαιρο είναι πολύ σημαντικό για να εξαντλείται στα προποτζίδικα και στα στοιχήματα.
Ωραίο κείμενο, Αντώνη.
Oπότε αγαπητοί Αντώνη και tsalimi εάν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μου έχετε ήδη την απάντηση σε μια απο τις 10 σχετικές ερωτησεις της χθεσινης εγγραφης. Οπως, σωστά, αναφερετε είναι στο Κιεβο. Πραγματική ιστορία, μεταφερθηκε στον κινηματογραφο το 1963 από τον Ζολταν Φαμπρι "Δυο Ημιχρόνια στην Κολαση" ελλ τιτλος Το Ημιχρονο του Θανατου. Και όλο το σχόλιο έξοχο
Πολύ ενδιαφέρον post παρόλο που διαφωνώ τόσο με τη σύγκριση όσο και το συμπέρασμα.
Με τη σύγκριση γιατί δεν μπορεί να γίνει, είναι εντελώς διαφορετικά αθλήματα.
Με το συμπέρασμα, ή μάλλον με τα χαρακτηριστικά που δίνεις σε κάθε άθλημα. Το ποδόσφαιρο (το δικό μας το κανονικό :P) χρειάζεται όσο τίποτα την οργάνωση, τη πειθαρχία και την ομαδική δουλειά. Άλλωστε το Ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο είναι το ποδόσφαιρο της οργάνωσης ενώ της Αφρικής ή της Λ. Αμερικής είναι το "αντάρτικο" ποδόσφαιρο.
Ακόμα "χειρότερα" τα τελευταία χρόνια οι ομάδες που κερδίζουν είναι αυτές που έχουν "οργάνωση, τη πειθαρχία και την ομαδική δουλειά". Ως και οι Άγγλοι άρχισαν να παίζουν Ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο. Με πρόλαβε ο Λάμπρος Τσουκνίδας.
Τέλος άδικα αρχίσαμε το "αντάρτικο" στην Ευρώπη, το έχουν αρχίσει πολύ ποιο αποτελεσματικά οι λατίνοι μετανάστες στις ΗΠΑ που κάνουν το ποδόσφαιρο όλο και πιο popular (pardon my english).
Aντώνη μιας και συζητάμε γαι ποδόσφαιρο καλό είναι να γνωρίζουμε ότι άνέβηκε και ομαδα Τρίπολης ιδιοκτήσίας μεγαλοκεφαλαιούχων που έχουν η σκοπεύουν να αγοράσουν όλη την ορεινή έκταση της κεντρικής πελοποννήσου κάνοντας δήθεν βιολογική κτηνοτροφία και παραγωγή, αντλώντας μεγάλες ποσότητες νερού απο τον Ευρώτα, ανοίγουν αυθαίρετα δρόμους, αποψιλώνουν δασικές εκτάσεις...
Αυτοί όμως καλά κάνουν όπως και ο Γιαννακόπουλος του μπάσκετ που οι επιδιώξεις του ταυτίστηκαν απο ορισμενους με εθνικούς στόχους και επιχειταματολογούσαν σαν να αγωνίζετο η εθνική ελλάδος
Ας ελπίσουμε ότι αύριο δεν θα βγούμε στους δρόμους και για την ομαδα της Τρίπολης
Αν δεν έχουν αποψιλώσει και τους δρόμους, αγαπητέ Τασο
Αν δεν έχουν αποψιλώσει και τους δρόμους?
Θυμάμαι την έννοια απο το στρατό.
Παρακαλώ γιά τις απαραίτητες διορθώσεις και ενδεχόμενο σχόλιο για το ενδιαφέρον το μεγάλου κεφαλαίου για το ποδόσφαιρο
Καταρχήν να ζητήσω συγνώμη για την καθυστερημένη μου συμμετοχή στα comments. Εμείς του ιδιωτικού τομέα πιεζόμαστε ιδιαιτέρως να βρούμε αρκετό ελεύθερο χρόνο.
α) Ποτέ στους δρόμους για ομάδα όσο και να την αγαπάμε ή απλώς να τη υποστηρίζουμε. Υπάρχουν στιγμές που καταλαβαίνω γιατί κάποιοι βγαίνουν να φωνάξουν είτε για να πανηγυρίσουν είτε για να διαμαρτυρηθούν. Εντούτοις εγώ προσωπικά δεν θα βγω ποτέ (εκτός από την περίπτωση που στην Γ' γυμνασίου βγήκαμε στα 4 καλύτερα σχολεία της Θεσσαλονίκης στο μπάσκετ. Είμασταν το μοναδικό από τη Δυτ. Θεσσαλονίκη).
β) Προφανώς και η σύγκριση είναι ένα παιχνίδι που μου βγήκε αυθόρμητα. Εντούτοις δίνει μερικά χαρακτηριστικά γύρω από την νοοτροπία και την κουλτούρα.
γ) Επειδή πολλά λέγονται για τους λατίνους να αναφέρουμε ότι η πρώτη Λέσχη ποδοσφαίρου του Μπουένος Άιρες ιδρύθηκε το 1867 από τμήμα της τοπικής λέσχης κρίκετ και όλοι οι ποδοσφαιρικοί σύλλογοι ήταν έκφραση των αγγλικών επιχειρηματικών κοινοτήτων. Στην πραγματικότητα το περίφημο στυλ "kick-and-run" του βρετανικού ποδοσφαίρου δεν έπειθε τους λατίνους. Αντίθετα η διάσημη περιοδεία της ουγγαρέζικης Φέρεντσβαρος το 1922 πρότεινε ένα νέο είδος παιχνιδιού που στηρίζονταν στην ντρίπλα και στον έλεγχο της μπάλας παρά στο σουτ και το τρέξιμο. Σκεφτείτε λιγάκι και την απίστευτη ομάδα της Ουγγαρίας στις αρχές της δεκαετίας του '50. Περισσότερο σκέψη και αυτοσχεδιασμός παρά ψυχρός υπολογισμός. Βέβαια ακόμη κι αυτή η Ουγγαρία έχασε από την υπολογιστική Γερμανία.
Ο Παζολίνι ως μεγάλος λάτρης του ποδοσφαίρου έλεγε ότι "Το ποδόσφαιρο είναι ένα σύστημα σημείων, είναι μια γλώσσα. Διαθέτει κατεξοχήν το σύνολο των βασικών χαρακτηριστικών γνωρισμάτων αυτού που εμείς ορίζουμε αμέσως ως μέτρο σύγκρισης, τον γραπτό και προφορικό λόγο". Και προφανώς θα συμφωνήσουμε όλοι ότι υπάρχει το ποδόσφαιρο της πρόζας και το ποδόσφαιρο της ποίησης.
Για να κλείσω το σχόλιο με ένα παράδειγμα. Η Τσέλσι στην δεκαετία του 80 ήταν περισσότερο ταυτισμένη με τον χουλιγκανισμό παρά με την ύπαρξη μιας δυνατής ομάδας. Υπήρξαν και άμεσες διασυνδέσεις των οπαδών με ρατσιστικές και ακροδεξιές ομάδες. Χαρακτηριστικό είναι ότι όταν το 2001 ο Ντεηβιντ Ίρβινγκ δικάστηκε για συκοφαντία, ομάδες συνδέσμων της Τσέλσι περιφρουρούσαν τις διαδηλώσεις που έγιναν υπέρ του. Όταν ο Αμπράμοβιτς ανέλαβε την ομάδα πολλοί είπαν ότι "γουστάρουμε τα λεφτά αλλά το αστέρι του Δαβίδ θα πέσει από τη γέφυρα σύντομα" (γέφυρα=Σταμφορντ Μπριτζ). Όμως ο αντισημιτισμός εξαφανίστηκε μόνο όταν η Τσέλσι άρχισε τις νίκες και όχι όταν άρχισαν να ρέουν τα χρήματα. Μήπως τελικά η Τσέλσι ανακάλυψε ότι το μόνο φάρμακο για τις ακρότητες και τις ρατσιστικές προκαταλήψεις δεν είναι το παγκοσμιοποιημένο κεφάλαιο αλλά οι νίκες;
Επιφυλάσσομαι για τη συνέχεια.
Τα σχόλια σου εξαιρετικά, τόσο για τους δρομους, τις σχολές του ποδοσφαιρου, τον Παζολινι (εξαιρετική ανεύρεση, οπως και πολλοι ιταλοι του πνεύματος, δεν το σνομπάριζε) Για την Τσελση μόνο μια μικρή διαφορά. Ξερω πολύ καλά το αγγλικο ποδοσφαιρο από το 1970 (ειχα μαλιστα ανεβει Θεσσαλονικη γιά να δω την Τσελση να παιζει με τον Αρη, στο Καυτατζογλειο, Σεπτ 1970) και παρακολουθούσα εφημεριδες, περιοδικά τυπο και εκει ταξιδια. Μεχρι το 1990+ είναι όπως τα λες, ακριβέστατα και ιστορικά ορθότατα. Κατι ναζιστοφασισταριά που ανατρίχιαζες νασαι στο ίδιο πεταλο ή βαγόνι του υπογειου (μου έτυχαν και τα δυό!) διασυνδεσεις με NF (την εθνικιστική οργανωση), αντισημιτικά (κυριος στοχος η Τοττεναμ-εχω ακουσει με τα αυτιά μου "One Adolph Hitler, there's only one Adolph Hitler") και ρατσιστικά (όχι, ομως, τωρα στον Ντρογκμπά!) και κατα των Ιρλανδων (αδελφοποιημενοι με Ρέϊντζερς) Η τωρινη διαφορά δεν ειναι μονο η εφαρμογή των μετρων κατα του χουλιγκανισμού, η αστυνόμευση, οι καρτες, οι κάμερες κττ -που βεβαιως ηταν επιτυχή-αλλά κυριως η "απόρριψη" του στοιχείου από τις τιμες (αυτό που λένε priced out) Οταν η τιμη εισιτηριου (πχ στο προσφατο ματς πρωταθληματος-αδιαφορο οταν εγινε αλλα sold out απ τον Μαρτη) ηταν 48 λιρες (περ 65€) ειναι ο κυριος λογος. Συμφωνω οτι η επιτυχία καλύπτει πολλά και προφυλάσσει πολλούς Προεδρους (εσεις παιδιά απ τον Βορρά και γω παιδι του Πειραιά καταλαβαίνουμε, νομίζω, οτι δεν μιλώ μονο γιά τον Αμπράμοβιτς) αλλά οχι γιά πάντα. Και, για την βία που είπες, ποτέ δεν ξερεις αν τελειωσες οριστικά
Δημοσίευση σχολίου