Στη δεκαετία του '90 η σοσιαλδημοκρατία έκανε τους συμβιβασμούς της για χάρη ενός "ρεφορμιστικού" νεοφιλελευθερισμού.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την κατάκτηση της εξουσίας σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Ταυτόχρονα, αυτή η "μετατόπιση" δημιούργησε ένα μεγάλο κενό εκπροσώπησης κοινωνικών στρωμάτων, κυρίως του κόσμου της εργασίας. Σε τέτοιες καταστάσεις ο Γκράμσι έλεγε ότι "η άμεση κατάσταση γίνεται επισφαλής, καθώς το πεδίο μένει ελεύθερο για όλες τις βίαιες λύσεις, για τη δράση σκοτεινών δυνάμεων, που τις αντιπροσωπεύουν οι χαρισματικοί άνδρες, οι άνδρες που έχουν έρθει να εκπληρώσουν μια αποστολή".
Έτσι βρήκε χώρο η λαϊκιστική δεξιά και ακροδεξιά για να σημειώσει εκλογικές επιτυχίες. Φυσικά όχι προβάλλοντας το πρόγραμμα της δεκαετίας του '80, αλλά υιοθετώντας αριστερή ορολογία και αντικαπιταλιστικούς αφορισμούς. Με αντιφατικά προγράμματα και θεωρίες υποδύονται τους συνήγορους των "χαμένων" της παγκοσμιοποίησης, προτάσσοντας την κριτική στον νεοφιλελευθερισμό. Παραδείγματος χάρη η ιταλική Λίγκα του Βορρά απορρίπτει την αντικατάσταση των κρατικών ρυθμίσεων από τους μηχανισμούς της αγοράς. Σκοπός όμως δεν είναι η ύπαρξη ενός κοινωνικού κράτους, αλλά η σφυρηλάτηση της ενότητας του πολιτισμού με μια συγκεκριμένη εθνότητα ώστε να αποφευχθεί η αλλοτρίωση.
Θεμέλιος λίθος είναι ο λαϊκιστικός εθνικισμός ο οποίος στηρίζεται στην εξής λογική: Η αυτοδιάθεση του λαού υποσκάπτεται από ξένες επιρροές (ιμπεριαλισμός) που υπάρχουν σε κοινωνικο-οικονομικό αλλά και σε πολιτιστικό επίπεδο. Οπότε εχθροί ανακηρύσονται οι πολυεθνικές επιχειρήσεις και οι υπερεθνικοί οργανισμοί (ΕΕ, ΝΑΤΟ), καθώς και οι αλλοδαποί κάτοικοι. Η μάχη, δηλαδή, είναι ενάντια στον ιμπεριαλισμό των ΗΠΑ και των πολυεθνικών. Η πολιτισμική ποικιλομορφία θεωρείται ολέθρια για το λαό. Το ίδιο και η παρουσία ξένων. Έτσι οι πολυεθνικές επιχειρήσεις και η παρουσία των προσφύγων μεταφράζονται στις δύο πλευρές του ίδιου νομίσματος. Η ρατσιστική βία τότε μετατρέπεται σε πολιτική ενάντια στην παγκοσμιοποίηση. Το NPD στην Γερμανία στηρίζει την εκστρατεία του στο σύνθημα "Ναι στο μέλλον, όχι στην παγκοσμιοποίηση", και έχει χαρακτηριστικά "αντικαπιταλιστικά και αντιπαγκοσμιοποιητικά". Διατυπώνουν τη λύση μιας "εφικτής εναλλακτικής αντιπρότασης στο υπάρχον σύστημα" με έναν "ευρασιατικό συνασπισμό λαών".
Όλη αυτή η φρασεολογία οδήγησε, και οδηγεί ακόμη, πολλά κοινωνικά στρώματα, κυρίως τα χαμηλότερα οικονομικά, να ταυτίζουν την αδηφαγία του παγκόσμιου κεφαλαίου με την ύπαρξη των αλλοδαπών σε κάθε κοινωνία, και κατ' επέκταση να παρουσιάζονται ξενοφοβικά φαινόμενα και ρατσιστικές αντιλήψεις.
Όλα αυτά μπορούμε να τα συνδυάσουμε με την ελληνική πραγματικότητα και να αποκομίσουμε σημαντικά συμπεράσματα για την άνοδο επικίνδυνων αντικοινωνικών ομάδων και κομμάτων.
7 σχόλια:
Αντώνη πολύ καλό
Ομως δεν είναι σαφής η εξάρτηση - υποτέλεια μεταξύ "μητρόπολης και περιφέρειας"
Συγκεκριμένα οι περιφερειακές χώρες
- δεν μπορούν να λειτουργούν αυτόνομα
- η ανάπτυξή τους εξαρτάται απο τις ανάγκες της μητρόπολης
- η οικονομικη καθυστέρηση - υποανάπτυξη είναι αποτέλεσμα της σχέσης εκμετάλλευσης ανάμεσα στην μητρόπολη και στην περιφέρεια και όχι ανάμεσα στις τάξεις της ίδιας της περιφερειακής χώρας
Οι σχέσεις εκμετάλλευσης εκφράζονται με τη μεταφορά αξιών (εργασίας, πολιτιστικών, υλικών -πρώτες ξύλες-κ άλ.) απο την περιφεραική χώρα στη μητρόπολη.
Ελπίζω να συνεχιστεί ο διάλογος σε ένα τόσο ενδιαφέρον θέμα
η ιταλική Λίγκα του Βορρά είναι αποτέλεσμα των σχέσεων( οικ. και άλλων) Βορρά - Νότου
Δηλ έχομε εκμετάλλευση κέντρου - περιφέρειας και μέσα στα εθνικά όρια
στην ελλάδα φαίνεται πως, ως τώρα τουλάχιστον, λειτουργούσε η ενσωμάτωση της ακροδεξιάς στα υπάρχοντα κόμματα.
τώρα όμως; που ο "αντικαπιταλιστικός λαϊκισμός" έχει μπολιάσει το δημόσιο λόγο των ίδιων των κομμάτων;
Πολύ καλό το κείμενο. Συμφωνώ σε όλη την ανάλυση και την προσέγγιση, προσθέτωντας όμως ότι τα οικονομικά προβλήματα και η ανεργία έστρεψαν ακόμα περισσότερο κόσμο στην ακροδεξιά.
Συμφωνούμε απόλυτα... Και μέσα από τα blogs δημιουργούμε τους πρώτους χαλαρούς δεσμούς...
Είναι γεγονός ότι διάφορες εκφάνσεις του λαϊκιστικού δεξιού λόγου εμφανίζονται σε πολλά κόμματα. Δείτε για παράδειγμα τον Σαρκοζύ ή ακόμη και τη Ρουαγιάλ. Είναι γεγονός επίσης ότι αντιλήψεις περί του "κακού" ξένου δεν υπάρχουν μόνο σε κοινωνίες που διέπονται από τις κοινωνικο-οικονομικές ή και πολιτικές διακρίσεις αλλά διαπερνούν οριζόντια κάθε πτυχή. Πχ η Ολλανδία μια κατά τα άλλα ανεκτική χώρα, που εμφανίζει τα τελευταία χρόνια μια παράξενη εμπάθεια προς κάθε τι ξένο. Σίγουρα τα οικονομικά προβλήματα και η ανεργία οδηγεί σε εξτρεμιστικές και αντιδημοκρατικές λύσεις. Όμως όχι πάντα.
Για να δημιουργηθεί κοινωνική έκρηξη είναι απαραίτητο να δημιουργηθούν οι απαραίτητες συνθήκες. Το ρόλο ενός πολιτικού φορέα που θα εκφράσει αυτή την κοινωνική οργή προσπαθεί να προσεταιριστεί η ακροδεξιά. Μήπως τελικά ο σωστός δρόμος αντιμετώπισης αυτής της κατάστασης είναι η δημιουργία ενός "μετώπου δημοκρατικής εμβάθυνσης";
Στάθη, ας ελπίσουμε ότι οι χαλαροί δεσμοί που όντως υφίστανται σε διαδικτυακό επίπεδο, να γίνουν δεσμοί φιλίας και διαλόγου και σε κοινωνικό.
Να θυμίσω δε και την προσπάθεια της ελληνικής ακροδεξιάς να παρουσιάσει ένα "κινηματικό" προσωπείο. Στα Βρυλλήσια κατά την προσπάθεια της ΔΕΗ για δημιουργία υποσταθμού υπήρξε κίνημα πολιτών εναντίον της εγκατάστασης στο οποίο πρωταγωνίστησε η ακροδεξιά. Επίσης δεν πρέπει να ξεχνάμε και την πολιτική ενσωμάτωση διαφόρων ομάδων στο ΛΑΟΣ.
Δημοσίευση σχολίου