Ο Συνασπισμός από «γεννησιμιού» του είχε καθορίσει ως ζωντανά κύτταρα της εσωκομματικής δημοκρατίας τις τάσεις. Τις ανέχτηκε ως ρεύματα ιδεών που προσφέρουν στον πλούτο της Αριστεράς, ενώ ταυτόχρονα προσπάθησε μέσω της συνθετικής οδού να προσδιορίσει ένα διαφορετικό μοντέλο δράσης και πολιτικής αποτελεσματικότητας. Είναι γεγονός ότι η ύπαρξη των τάσεων βοήθησε ώστε να αποενοχοποιηθούν οι διαφορετικές απόψεις και να λειτουργήσει ως θρυαλλίδα αναζήτησης για την Ελληνική Αριστερά. Αναμφισβήτητο είναι από την άλλη πλευρά ότι τα ίδια ρεύματα ιδεών, εντός του κομματικού ανταγωνισμού, λειτούργησαν πολλές φορές ως ένας στρατός υπηρετούντων οι οποίοι ακολουθούν τη γραμμή με απώτερο σκοπό την άλωση του κομματικού κάστρου. Ανήγαγαν δηλαδή την ιδιότητα του μέλους της τάσης ως ανώτερο απόκτημα από την ιδιότητα του κομματικού μέλους, την οποία ταυτόχρονα την θεωρούσαν ανώτερη από την ιδιότητα του πολίτη. Ιδιαίτερα σε περιπτώσεις εσωκομματικής πόλωσης (συνέδρια, κρίσιμα δημοψηφίσματα) αυτό οδήγησε σε παρεκβάσεις της πολιτικής δραστηριότητας του κόμματος με άμεσο αποτέλεσμα την εσωστρέφεια και το ξεκαθάρισμα λογαριασμών.
Οι αναζητήσεις της κομμουνιστικής αριστεράς και της σοσιαλδημοκρατίας οδήγησαν σε πολλά εξαμβλώματα. Οι αναζητήσεις της κριτικής Αριστεράς, εκείνης δηλαδή της Αριστεράς που αποσκοπεί στην υπέρβαση των δογμάτων και των δύο κυρίαρχων ρευμάτων, δεν πρέπει έπ’ ουδενί λόγο να οδηγήσει σε αντίστοιχες καταστάσεις. Είναι ανάγκη να παραμείνει ρεαλιστική για να προωθηθούν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις στην ελληνική και κατ’ επέκταση στην ευρωπαϊκή κοινωνία, αλλά και οραματική για το σοσιαλισμό με βασικά χαρακτηριστικά τη δημοκρατία και την ελευθερία. Η δράση της και η πολιτική της πραγμάτωση είναι καλό να περιέχουν αυτά τα στοιχεία στις απαραίτητες δόσεις χωρίς βερμπαλισμούς και μεγαλομανίες.
Το τελευταίο εσωκομματικό δημοψήφισμα του ΣΥΝ ανέδειξε πέραν των αριθμητικών αποτελεσμάτων και κάποια ποιοτικά χαρακτηριστικά που είναι πολύ πιο ενδιαφέροντα απ’ ότι τα νούμερα. Το πρώτο χαρακτηριστικό είναι η ευρεία συμμετοχή των μελών. Αυτό δείχνει ότι όταν υπάρχει ανάγκη έκφρασης της κομματικής βάσης υπάρχουν και οι απαραίτητες διέξοδοι για την έκφραση αυτή. Το δεύτερο χαρακτηριστικό είναι η μη τασική περιχαράκωση. Τα στρατόπεδα σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να θεωρούν τους εαυτούς τους ευτυχισμένους γιατί αποδείχτηκε σε μεγάλο βαθμό ότι τα στενά όρια των ηγετικών ομάδων των τάσεων δεν εκφράζουν και την πολιτική αναγκαιότητα. Θα υποστηρίζαμε δε ότι η κάθε πιθανή προσπάθεια οικειοποίησης των κομματικών μελών από τις τάσεις θα ήταν τουλάχιστον άστοχη. Αντίθετα είναι μια πολύ καλή ευκαιρία αναζωπύρωσης του ενδιαφέροντος αλλά και αξιοποίησης προς πάσα κατεύθυνση. Το τρίτο χαρακτηριστικό είναι το μήνυμα που λαμβάνει ο ΣΥΝ. Και το μήνυμα έχει να κάνει με την εγκατάλειψη των ανώφελων εσωκομματικών αντιθέσεων, την υιοθέτηση της κοινής λογικής ως απαραίτητο στοιχείο για την πολιτική δράση του κόμματος, την οικοδόμηση μέτρων εμπιστοσύνης σε εσωκομματικό επίπεδο, τη βεβαιότητα ότι η «καθαρότητα» είναι μισή αρχοντιά και όχι ολόκληρη – και ο νοών νοείτω - και τέλος ότι η Αριστερά μπορεί να είναι και πολύχρωμη και «εφτάψυχη» αρκεί να είναι χρήσιμη για τους πολίτες, την κοινωνία, τη χώρα, την Ευρώπη.
ΥΓ. Μια εξαιρετική άποψη για τα τεκταινόμενα στην ΠΟΣΔΕΠ από τον Γιώργο Γιαννουλόπουλο
Οι αναζητήσεις της κομμουνιστικής αριστεράς και της σοσιαλδημοκρατίας οδήγησαν σε πολλά εξαμβλώματα. Οι αναζητήσεις της κριτικής Αριστεράς, εκείνης δηλαδή της Αριστεράς που αποσκοπεί στην υπέρβαση των δογμάτων και των δύο κυρίαρχων ρευμάτων, δεν πρέπει έπ’ ουδενί λόγο να οδηγήσει σε αντίστοιχες καταστάσεις. Είναι ανάγκη να παραμείνει ρεαλιστική για να προωθηθούν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις στην ελληνική και κατ’ επέκταση στην ευρωπαϊκή κοινωνία, αλλά και οραματική για το σοσιαλισμό με βασικά χαρακτηριστικά τη δημοκρατία και την ελευθερία. Η δράση της και η πολιτική της πραγμάτωση είναι καλό να περιέχουν αυτά τα στοιχεία στις απαραίτητες δόσεις χωρίς βερμπαλισμούς και μεγαλομανίες.
Το τελευταίο εσωκομματικό δημοψήφισμα του ΣΥΝ ανέδειξε πέραν των αριθμητικών αποτελεσμάτων και κάποια ποιοτικά χαρακτηριστικά που είναι πολύ πιο ενδιαφέροντα απ’ ότι τα νούμερα. Το πρώτο χαρακτηριστικό είναι η ευρεία συμμετοχή των μελών. Αυτό δείχνει ότι όταν υπάρχει ανάγκη έκφρασης της κομματικής βάσης υπάρχουν και οι απαραίτητες διέξοδοι για την έκφραση αυτή. Το δεύτερο χαρακτηριστικό είναι η μη τασική περιχαράκωση. Τα στρατόπεδα σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να θεωρούν τους εαυτούς τους ευτυχισμένους γιατί αποδείχτηκε σε μεγάλο βαθμό ότι τα στενά όρια των ηγετικών ομάδων των τάσεων δεν εκφράζουν και την πολιτική αναγκαιότητα. Θα υποστηρίζαμε δε ότι η κάθε πιθανή προσπάθεια οικειοποίησης των κομματικών μελών από τις τάσεις θα ήταν τουλάχιστον άστοχη. Αντίθετα είναι μια πολύ καλή ευκαιρία αναζωπύρωσης του ενδιαφέροντος αλλά και αξιοποίησης προς πάσα κατεύθυνση. Το τρίτο χαρακτηριστικό είναι το μήνυμα που λαμβάνει ο ΣΥΝ. Και το μήνυμα έχει να κάνει με την εγκατάλειψη των ανώφελων εσωκομματικών αντιθέσεων, την υιοθέτηση της κοινής λογικής ως απαραίτητο στοιχείο για την πολιτική δράση του κόμματος, την οικοδόμηση μέτρων εμπιστοσύνης σε εσωκομματικό επίπεδο, τη βεβαιότητα ότι η «καθαρότητα» είναι μισή αρχοντιά και όχι ολόκληρη – και ο νοών νοείτω - και τέλος ότι η Αριστερά μπορεί να είναι και πολύχρωμη και «εφτάψυχη» αρκεί να είναι χρήσιμη για τους πολίτες, την κοινωνία, τη χώρα, την Ευρώπη.
ΥΓ. Μια εξαιρετική άποψη για τα τεκταινόμενα στην ΠΟΣΔΕΠ από τον Γιώργο Γιαννουλόπουλο
